1. Bệnh trĩ có trực tiếp gây tử vong không? 

Bản chất bệnh trĩ là tình trạng giãn tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng, gây ra các búi trĩ lồi ra ngoài hoặc nằm bên trong ống hậu môn. Đây là bệnh lành tính, không phải ung thư và không trực tiếp đe dọa đến tính mạng.

Tuy nhiên, nếu không được điều trị đúng cách hoặc để kéo dài, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, trong một số trường hợp có thể ảnh hưởng đến tính mạng, đặc biệt là ở người già, người có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch.

2. Biến chứng nguy hiểm của bệnh trĩ 

2.1. Chảy máu kéo dài

Trong các trường hợp bệnh trĩ nặng, đặc biệt là trĩ nội độ 3-4, búi trĩ có thể bị trầy hoặc vỡ ra trong quá trình rặn khi đại tiện, dẫn đến hiện tượng chảy máu tươi qua hậu môn. Ban đầu, lượng máu mất có thể ít và không gây chú ý, nhưng nếu tình trạng này diễn ra âm thầm trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng, cơ thể sẽ dần rơi vào trạng thái thiếu máu mãn tính. Người bệnh có thể cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi kéo dài, da xanh xao, tim đập nhanh và dễ bị hụt hơi khi vận động nhẹ.

Nguy hiểm hơn, trong một số tình huống mất máu cấp, chẳng hạn khi búi trĩ lớn bị vỡ bất ngờ, bệnh nhân có thể bị tụt huyết áp, choáng váng, thậm chí rơi vào tình trạng đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Đây là một trong những lý do quan trọng khiến bệnh trĩ, dù là bệnh lành tính, vẫn không nên bị xem nhẹ.

2.2. Nhiễm trùng, hoại tử búi trĩ

Một biến chứng nghiêm trọng khác có thể xảy ra ở bệnh nhân trĩ là tình trạng búi trĩ bị sa ra ngoài nhưng không thể co lại, gây nghẹt và tắc nghẽn tuần hoàn máu tại chỗ. Hậu quả là vùng búi trĩ bị phù nề, hoại tử mô do thiếu máu nuôi dưỡng, tạo điều kiện cho vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập và gây nhiễm trùng.

Người bệnh thường xuất hiện triệu chứng rõ rệt như đau dữ dội vùng hậu môn, sốt cao, vùng trĩ sưng to, có thể mưng mủ, đổi màu sang xanh tím hoặc đen và kèm theo mùi hôi khó chịu. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng nhiễm trùng có thể lan rộng ra các mô xung quanh (viêm mô tế bào vùng tầng sinh môn), thậm chí dẫn đến nhiễm trùng huyết , đặc biệt nguy hiểm với người có bệnh nền như đái tháo đường hoặc suy giảm miễn dịch.

Trong những ca nặng, nếu không được điều trị bằng kháng sinh mạnh phối hợp với phẫu thuật dẫn lưu hoặc loại bỏ mô hoại tử, người bệnh có nguy cơ tử vong cao do nhiễm trùng lan toàn thân.

2.3. Tắc mạch trĩ, huyết khối búi trĩ

Một biến chứng cấp tính thường gặp ở bệnh trĩ, đặc biệt là trĩ ngoại, là hiện tượng hình thành cục máu đông (huyết khối) trong búi trĩ. Khi huyết khối xuất hiện, nó làm tắc nghẽn dòng máu nuôi dưỡng tại chỗ, khiến búi trĩ sưng to, căng tức và gây ra cảm giác đau đớn dữ dội, nhất là khi ngồi hoặc đi lại.

Đây được xem là một tình huống cấp cứu y khoa, đòi hỏi phải được can thiệp sớm để tránh biến chứng. Nếu không xử lý kịp thời, vùng mô bị thiếu máu nuôi có thể tiến triển thành hoại tử tại chỗ, hoặc tụ máu lớn dẫn đến vỡ búi trĩ và chảy máu ồ ạt. Trong những trường hợp hiếm, huyết khối có thể lan rộng và làm tắc các tĩnh mạch vùng chậu, một biến chứng nguy hiểm tiềm ẩn. Việc điều trị thường bao gồm tiểu phẫu rạch da lấy huyết khối, kết hợp với thuốc giảm đau và kháng viêm. Nếu để chậm trễ, người bệnh không chỉ phải chịu đựng đau đớn kéo dài mà còn có nguy cơ bị tổn thương mô hậu môn nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng và chất lượng cuộc sống.

3. Điều trị sớm để phòng ngừa biến chứng bệnh trĩ

Rất nhiều người khi phát hiện mình bị trĩ thường có xu hướng trì hoãn điều trị. Một phần vì ngại ngùng, phần khác vì chủ quan nghĩ rằng trĩ không phải bệnh nguy hiểm nên có thể tự khỏi, hoặc sống chung được. Tuy nhiên, sự chần chừ ấy lại chính là nguyên nhân khiến bệnh âm thầm tiến triển, dẫn đến những biến chứng không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn đẩy người bệnh vào những cuộc điều trị phức tạp, tốn kém hơn nhiều lần so với lúc bệnh còn nhẹ.

Trong giai đoạn sớm, bệnh trĩ có thể được kiểm soát hiệu quả bằng những phương pháp rất đơn giản: thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống nhiều chất xơ, uống đủ nước, tăng vận động, kết hợp với thuốc bôi, thuốc uống theo chỉ định của bác sĩ. Rất nhiều bệnh nhân đã thoát khỏi tình trạng trĩ nội độ 1 – 2 mà không cần can thiệp gì thêm, chỉ nhờ tuân thủ đúng hướng dẫn và điều trị kịp thời.

Nhưng khi để bệnh kéo dài, không kiểm soát, các búi trĩ có thể phát triển lớn hơn, gây chảy máu, đau rát, thậm chí sa ra ngoài không co lại được. Lúc này, việc điều trị nội khoa hầu như không còn hiệu quả và người bệnh buộc phải lựa chọn các thủ thuật như thắt búi trĩ bằng vòng cao su, chích xơ hoặc đốt bằng laser. Tuy đây là những thủ thuật xâm lấn tối thiểu và có thể thực hiện nhanh chóng, nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro nếu thực hiện ở cơ sở y tế kém chất lượng hoặc bệnh nhân không tuân thủ hậu chăm sóc.

Trường hợp nghiêm trọng hơn như trĩ độ 3, độ 4 thường không còn lựa chọn nào khác ngoài phẫu thuật cắt trĩ. Đây là một ca mổ thực sự, đòi hỏi gây tê/gây mê, thời gian phục hồi kéo dài và không ít người sau phẫu thuật phải đối mặt với các vấn đề như đau hậu môn kéo dài, bí tiểu, rối loạn đại tiện, thậm chí hẹp hậu môn do sẹo xơ. Chi phí cho các ca phẫu thuật trĩ hiện nay có thể dao động từ vài triệu đến vài chục triệu đồng, chưa kể chi phí phát sinh cho xét nghiệm, giường bệnh, thuốc men hậu phẫu. Điều đáng nói là tất cả những chi phí đó hoàn toàn có thể được phòng tránh nếu người bệnh không bỏ qua “cơ hội vàng” điều trị từ đầu.

Một sai lầm phổ biến khác là nhiều người tự ý sử dụng các bài thuốc dân gian truyền miệng hoặc các loại thuốc trôi nổi trên mạng, hy vọng chữa trĩ không cần mổ. Tuy nhiên, không ít trường hợp đã phải nhập viện trong tình trạng hoại tử, chảy máu nặng, nhiễm trùng hậu môn… chỉ vì trì hoãn điều trị đúng cách quá lâu. Bệnh trĩ vốn không nguy hiểm, nhưng sự chủ quan của con người mới là yếu tố khiến bệnh trở nên nguy hiểm.

Vì vậy, nếu bạn đang có bất kỳ dấu hiệu nào như đi ngoài ra máu, cảm giác cộm hậu môn, đau rát, hoặc búi trĩ thỉnh thoảng sa ra ngoài thì đừng chờ đợi. Điều trị sớm không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí và thời gian, mà quan trọng hơn, nó giúp bảo toàn chất lượng cuộc sống, sự tự tin và tránh những biến chứng đáng tiếc.

Chia sẻ0

Chia sẻ

1. Khám trĩ có cần nhịn ăn không?

Khi chuẩn bị đi khám trĩ, nhiều người băn khoăn không biết có cần nhịn ăn trước khi khám hay không, vì sợ rằng việc ăn uống có thể ảnh hưởng đến kết quả khám hoặc gây khó chịu khi bác sĩ tiến hành thăm khám. Thực tế, câu trả lời không hoàn toàn giống nhau cho mọi trường hợp mà phụ thuộc rất lớn vào phương pháp khám mà bác sĩ sẽ áp dụng.

Thông thường, nếu bác sĩ chỉ khám trĩ bằng cách quan sát bên ngoài, thăm khám bằng tay hoặc soi hậu môn đơn giản thì bạn không cần phải nhịn ăn trước khi khám. Các bước này diễn ra nhanh, nhẹ nhàng và không liên quan đến tiêu hóa sâu bên trong nên việc ăn uống bình thường sẽ không gây ảnh hưởng.

Ngược lại, nếu bạn được chỉ định làm các kỹ thuật chuyên sâu hơn như soi trực tràng hoặc nội soi hậu môn – trực tràng, thì việc nhịn ăn là rất cần thiết để đảm bảo an toàn và độ chính xác của quá trình khám.

Thông thường, nếu cần nội soi hậu môn – trực tràng, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn ngừng ăn ít nhất 6-8 tiếng trước khi tiến hành thủ thuật. Bạn nên hỏi kỹ hướng dẫn từ cơ sở y tế để tuân thủ đúng.

Ngoài việc nhịn ăn, bạn có thể được chỉ định làm sạch ruột bằng cách thụt tháo hoặc sử dụng thuốc xổ do bác sĩ kê đơn. Việc này nhằm loại bỏ phân còn sót lại, giúp hình ảnh nội soi rõ nét và quá trình khám diễn ra thuận lợi, an toàn.

2. Quy trình khám trĩ diễn ra như thế nào?

Việc khám trĩ thường không phức tạp và diễn ra khá nhanh, tuy nhiên do vị trí thăm khám nhạy cảm nên nhiều người vẫn cảm thấy lo lắng, xấu hổ hoặc sợ đau. Thực tế, nếu bạn hiểu rõ quy trình khám sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt về tâm lý và hợp tác với bác sĩ một cách thoải mái hơn.

2.1. Hỏi bệnh khai thác thông tin ban đầu

Trước khi bắt đầu khám, bác sĩ sẽ hỏi bạn một số thông tin cơ bản nhằm đánh giá sơ bộ tình trạng bệnh và xác định hướng thăm khám phù hợp.

Các câu hỏi thường bao gồm:

Tiền sử bệnh lý:

• Bạn đã từng bị trĩ chưa? Có từng điều trị nội khoa, ngoại khoa không?
• Có mắc các bệnh liên quan như táo bón mãn tính, tiêu chảy kéo dài, rối loạn tiêu hóa…?

Triệu chứng đang gặp:

• Bạn bị đau rát, ngứa hay có cảm giác cộm ở hậu môn?
• Có chảy máu khi đi tiêu? Lượng máu ít hay nhiều?
• Có thấy búi trĩ sa ra ngoài không? Có tự co lên không?

Thói quen ăn uống và đại tiện:

• Bạn có thường xuyên bị táo bón không?
• Có ăn ít rau, uống ít nước?
• Có ngồi toilet lâu, rặn nhiều khi đi tiêu?

Những câu hỏi này là căn cứ quan trọng giúp bác sĩ nhận diện tình trạng trĩ nội, trĩ ngoại hoặc các vấn đề khác như nứt hậu môn, áp xe quanh hậu môn…

2.2. Các bước khám cơ bản

Sau phần hỏi bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng. Các bước diễn ra nhẹ nhàng, nhanh chóng và thường không gây đau đớn nếu bạn giữ tâm lý thoải mái.

Quan sát vùng hậu môn bên ngoài

Bác sĩ sẽ kiểm tra bằng mắt thường để xem có dấu hiệu sưng, viêm, nứt, chảy máu hoặc búi trĩ sa ra ngoài hay không.

Khám bằng tay (thăm trực tràng bằng ngón tay)

Bác sĩ sẽ đeo găng tay y tế, bôi trơn và nhẹ nhàng đưa một ngón tay vào trong hậu môn để sờ nắn các búi trĩ, đánh giá mức độ sa trĩ hoặc phát hiện bất thường khác. Cảm giác có thể hơi khó chịu nhưng chỉ kéo dài vài giây và hoàn toàn không nguy hiểm.

Soi hậu môn bằng ống soi

Ống soi hậu môn là một thiết bị nhỏ bằng nhựa hoặc kim loại, được bôi trơn và đưa nhẹ nhàng vào hậu môn để quan sát kỹ hơn phía trong ống hậu môn. Bác sĩ có thể nhìn thấy các búi trĩ nội, mức độ chảy máu, viêm loét nếu có.

Lưu ý: Tất cả các bước khám đều được thực hiện trong môi trường vô trùng, có tấm chắn hoặc rèm che đảm bảo sự riêng tư tối đa cho người bệnh.

2.3. Có cần nội soi không? Khi nào bác sĩ chỉ định?

Không phải trường hợp nào cũng cần nội soi. Phần lớn bệnh nhân bị trĩ ở mức độ nhẹ đến trung bình chỉ cần thăm khám lâm sàng như trên là đủ. Tuy nhiên, nội soi hậu môn – trực tràng có thể được chỉ định trong các trường hợp sau:

Các trường hợp cần nội soi:

• Nghi ngờ có polyp, viêm loét hoặc khối u vùng trực tràng
• Bệnh nhân trên 40 tuổi bị chảy máu hậu môn (cần loại trừ ung thư)
• Trĩ nội có dấu hiệu phức tạp hoặc đã điều trị nhiều lần nhưng không khỏi
• Người có tiền sử bệnh lý tiêu hóa mãn tính

3. Khám trĩ có đau không?

Một trong những lý do phổ biến khiến nhiều người chần chừ, thậm chí trì hoãn việc đi khám trĩ là sợ đau, sợ khó chịu trong quá trình thăm khám. Tuy nhiên, nếu hiểu đúng về các bước khám và chuẩn bị tâm lý tốt, bạn sẽ thấy rằng việc khám trĩ không hề đáng sợ như tưởng tượng.

Trong đa số trường hợp, việc khám trĩ chỉ gây cảm giác hơi cộm hoặc khó chịu tạm thời do liên quan đến vùng hậu môn – trực tràng vốn khá nhạy cảm.

Khi bác sĩ thăm khám bằng tay hoặc sử dụng ống soi hậu môn, bạn có thể thấy hơi tức nhẹ hoặc buồn đại tiện, nhưng không gây đau nhói hay kéo dài.

Điều quan trọng là bạn giữ tâm lý thoải mái, không gồng cứng cơ hậu môn, vì căng thẳng chỉ khiến cảm giác khó chịu tăng lên.

Việc bạn có cảm thấy đau hay không còn phụ thuộc vào một số yếu tố sau:

Tình trạng bệnh: Nếu trĩ đang viêm nặng, sa búi trĩ lớn hoặc có biến chứng nứt hậu môn, áp xe… thì việc khám có thể gây rát, xót. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ thăm khám nhẹ nhàng để giảm tối đa sự đau đớn cho bạn.

Phương pháp khám:

• Khám bằng mắt thường hoặc tay thường không đau.
• Soi hậu môn có thể gây tức nhẹ.
• Nội soi trực tràng thường gây khó chịu nhiều hơn, nhưng bạn sẽ được bôi trơn và hướng dẫn hít thở để hạn chế cảm giác này.

Tay nghề và thái độ của bác sĩ: Khám tại các phòng khám chuyên khoa hoặc bệnh viện uy tín, với bác sĩ có kinh nghiệm, quy trình sẽ diễn ra nhanh gọn và nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

4. Những lưu ý trước và sau khi đi khám trĩ

Dù quy trình khám trĩ không quá phức tạp, nhưng chuẩn bị chu đáo và biết cách chăm sóc bản thân sau khi khám sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt hơn, tránh những bất tiện không đáng có. Dưới đây là những điều bạn nên lưu ý:

4.1. Trước khi đi khám

Chuẩn bị giấy tờ cá nhân, bảo hiểm y tế

• Mang theo CMND/CCCD, thẻ bảo hiểm y tế (nếu khám tại bệnh viện công), và sổ khám bệnh cũ (nếu có) để bác sĩ dễ dàng nắm hồ sơ.
• Nếu có kết quả xét nghiệm, nội soi, siêu âm hay toa thuốc trước đây, nên mang theo để tránh phải làm lại từ đầu.

Mặc trang phục dễ thay

• Nên mặc quần áo rộng rãi, dễ cởi/thay, ưu tiên váy hoặc quần có dây thun, giúp bạn thoải mái khi khám vùng hậu môn.
• Hạn chế mặc đồ bó sát, jumpsuit hay quần nhiều lớp gây bất tiện khi thay.

Nếu có chỉ định nhịn ăn, cần tuân thủ

• Trong trường hợp được dặn nội soi trực tràng hoặc nội soi đại tràng, bạn cần nhịn ăn trước 6-8 tiếng hoặc theo đúng hướng dẫn bác sĩ.
• Ngoài ra, có thể được yêu cầu dùng thuốc xổ hoặc thụt tháo trước khi khám, hãy hỏi kỹ nơi khám để chuẩn bị đúng.

Lưu ý nhỏ: Trước khi đi khám, bạn cũng nên vệ sinh nhẹ nhàng vùng hậu môn bằng nước sạch. Không nên dùng xà phòng, dung dịch có mùi mạnh để tránh kích ứng.

4.2. Sau khi khám

Tuân thủ chỉ định điều trị

• Dù được kê toa thuốc uống, thuốc bôi hay chỉ định thủ thuật (chích xơ, cắt trĩ…), hãy nghe kỹ hướng dẫn bác sĩ và tuân thủ đúng liều dùng.
• Không tự ý mua thuốc bên ngoài theo cảm tính hoặc ngừng điều trị khi chưa hết liệu trình – điều này có thể làm bệnh tái phát hoặc nặng thêm.

Theo dõi phản ứng cơ thể sau nội soi (nếu có)

Nếu bạn được thực hiện nội soi trực tràng hoặc đại tràng, hãy để ý các biểu hiện sau:

• Có thể thấy đầy hơi nhẹ, mót rặn hoặc đau tức vùng bụng dưới, đây là phản ứng bình thường và sẽ tự hết sau vài giờ.
• Nếu có đau bụng dữ dội, chảy máu hậu môn kéo dài, sốt, chóng mặt… thì nên liên hệ lại bác sĩ ngay.

Lưu ý:

• Với khám đơn giản: Bạn có thể sinh hoạt bình thường ngay sau khi khám, không cần nghỉ dưỡng.
• Với nội soi có bơm khí hoặc thủ thuật nhỏ: Nên nghỉ ngơi 1-2 tiếng, tránh ăn uống vội sau khi nội soi, đặc biệt nếu bạn bị khó tiêu, đầy bụng.

Gợi ý thêm: Sau khi khám, bạn nên tranh thủ điều chỉnh lại chế độ ăn uống và sinh hoạt để hỗ trợ điều trị – bổ sung rau xanh, uống nhiều nước, tránh rặn khi đi tiêu…

Việc khám trĩ sẽ diễn ra nhẹ nhàng và hiệu quả hơn nhiều nếu bạn chuẩn bị tốt trước khi khám và chăm sóc đúng sau khám. Không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm, khám đúng lúc còn giúp bạn tránh được những biến chứng nguy hiểm và điều trị đơn giản hơn rất nhiều.

Chia sẻ0

Chia sẻ

1. Bệnh trĩ có lây hay không?

Bệnh trĩ không phải là một bệnh truyền nhiễm và hoàn toàn không có khả năng lây lan từ người này sang người khác. Trĩ hình thành chủ yếu do các yếu tố tác động trực tiếp lên vùng hậu môn, làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch tại đây.

Các nguyên nhân chính dẫn đến bệnh trĩ bao gồm táo bón mãn tính, tình trạng căng thẳng khi đi vệ sinh, thói quen ngồi lâu, hoặc đứng lâu không thay đổi tư thế. Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng có vai trò quan trọng, nếu trong gia đình có người mắc bệnh trĩ, khả năng mắc bệnh của các thành viên khác sẽ cao hơn. Lối sống thiếu khoa học, ít vận động, ăn uống không đủ chất xơ và uống ít nước cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Vì vậy, mặc dù bệnh trĩ không lây qua tiếp xúc, nhưng những thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống không hợp lý lại chính là nguyên nhân khiến bệnh dễ phát triển.

2. Trĩ có lan sang các vùng khác của cơ thể không?

Bệnh trĩ không lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Đây là một bệnh lý mạch máu đặc trưng bởi sự giãn nở quá mức của các tĩnh mạch ở vùng hậu môn và trực tràng, gây ra các búi trĩ. Nó chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến vùng hậu môn và trực tràng, không có khả năng lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh trĩ có thể gây ra những biến chứng như nhiễm trùng, xuất huyết, hoặc hình thành các búi trĩ tắc nghẽn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống, nhưng những biến chứng này vẫn chỉ giới hạn ở khu vực hậu môn mà không lan ra các bộ phận khác của cơ thể.

3. Những nhóm đối tượng dễ mắc bệnh trĩ

Người bị táo bón mãn tính:

Táo bón kéo dài là yếu tố nguy cơ chính gây bệnh trĩ, đặc biệt là khi người bệnh phải rặn mạnh trong quá trình đi vệ sinh. Sự tăng áp lực trong ổ bụng và vùng chậu khi rặn có thể làm giãn nở và tổn thương các tĩnh mạch ở hậu môn, gây phù nề và hình thành các búi trĩ.

Hơn nữa, táo bón kéo dài thường làm giảm động lực nhu động ruột, dẫn đến ứ đọng phân và kéo dài tình trạng tăng áp lực lên vùng hậu môn.

Phụ nữ mang thai:

Trong suốt thai kỳ, nồng độ hormone progesterone tăng cao, khiến các mạch máu giãn nở, đặc biệt là ở vùng chậu. Tử cung phát triển cũng gây áp lực lên các tĩnh mạch hậu môn và trực tràng, dẫn đến tắc nghẽn tuần hoàn máu tại khu vực này, làm gia tăng nguy cơ hình thành trĩ.

Ngoài ra, tình trạng tăng cân trong thai kỳ và việc ít vận động trong thời gian dài cũng làm trầm trọng thêm nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Người có thói quen ngồi hoặc đứng lâu:

Những người phải duy trì một tư thế tĩnh tại trong thời gian dài, như nhân viên văn phòng hoặc lao động chân tay, có nguy cơ cao mắc bệnh trĩ. Việc ngồi hoặc đứng lâu làm giảm lưu thông máu ở vùng chậu và hậu môn, gây ứ trệ máu và làm tĩnh mạch ở khu vực này giãn nở. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi kết hợp với việc không thay đổi tư thế hoặc vận động trong suốt ngày dài.

Người béo phì:

Béo phì làm gia tăng áp lực nội bụng, đặc biệt là vùng bụng dưới và chậu hông, dẫn đến tắc nghẽn tuần hoàn máu ở vùng hậu môn. Thừa cân không chỉ làm giảm sự vận động của cơ thể mà còn làm tăng sức ép lên các tĩnh mạch trực tràng và hậu môn, khiến chúng dễ dàng bị giãn nở và sưng phù, từ đó tạo điều kiện cho sự phát triển của bệnh trĩ.

Người lớn tuổi:

Khi bước vào độ tuổi cao, các mô liên kết và tĩnh mạch bắt đầu mất đi độ đàn hồi tự nhiên, làm giảm khả năng chống lại áp lực nội tĩnh mạch. Quá trình lão hóa làm suy yếu các cơ vòng hậu môn, khiến máu không thể lưu thông hiệu quả và dễ dàng ứ đọng tại khu vực này.

Bên cạnh đó, sự giảm bớt vận động thể chất ở người già cũng làm trầm trọng thêm tình trạng này, gia tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

4. Khi bị trĩ có phải ai cũng cần mổ?

Không phải tất cả các trường hợp mắc bệnh trĩ đều cần phải mổ. Việc điều trị bệnh trĩ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và triệu chứng mà người bệnh gặp phải.

Ở giai đoạn đầu, khi bệnh trĩ chỉ mới ở mức độ nhẹ hoặc trung bình, việc điều trị chủ yếu dựa vào thay đổi thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống khoa học và sử dụng thuốc điều trị tại chỗ (như thuốc bôi, thuốc đặt hoặc thuốc uống) để giảm viêm, đau và ngứa. Các biện pháp như ngâm nước ấm, ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước và tránh táo bón cũng có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh mà không cần phẫu thuật.

Tuy nhiên, nếu bệnh trĩ chuyển sang giai đoạn nặng, với các triệu chứng như chảy máu kéo dài, đau đớn, hoặc trĩ bị sa ra ngoài không thể tự thu lại được và các phương pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả, thì phẫu thuật có thể là giải pháp cần thiết. Phẫu thuật cắt trĩ (hoặc các phương pháp như thắt trĩ bằng vòng cao su) sẽ được bác sĩ chỉ định khi các biện pháp điều trị khác không còn hiệu quả hoặc bệnh trĩ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

5. Cách phòng ngừa để bệnh không tiến triển thêm

Để bệnh trĩ không tiến triển thêm và giảm thiểu nguy cơ bệnh trở nên nặng hơn, người bệnh cần tuân thủ một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết:

5.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống

• Tăng cường chất xơ: Chế độ ăn giàu chất xơ giúp làm mềm phân, giảm táo bón, giảm áp lực lên vùng hậu môn khi đi vệ sinh. Các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu là sự lựa chọn tuyệt vời.
• Uống đủ nước: Nước giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Người bệnh nên uống ít nhất 2-2.5 lít nước mỗi ngày.
• Hạn chế thực phẩm cay, nóng và rượu bia: Các thực phẩm này có thể kích thích trực tràng, làm tăng cảm giác khó chịu và có thể khiến tình trạng bệnh trĩ trở nên trầm trọng hơn.

5.2. Thay đổi thói quen đi vệ sinh

• Tránh rặn mạnh: Rặn mạnh khi đi vệ sinh sẽ tạo áp lực lớn lên các tĩnh mạch hậu môn, làm tăng nguy cơ bệnh trĩ phát triển. Người bệnh nên đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu và không trì hoãn quá lâu.
• Không ngồi lâu trên bồn cầu: Ngồi lâu trên bồn cầu sẽ làm tăng áp lực lên vùng hậu môn và làm tình trạng bệnh trĩ thêm nghiêm trọng. Người bệnh chỉ nên ngồi trong thời gian ngắn để hoàn thành việc đi vệ sinh.
• Sử dụng giấy vệ sinh mềm: Giấy vệ sinh cứng hoặc có chất liệu thô có thể làm tổn thương vùng hậu môn và làm bệnh trĩ trở nên nặng hơn.

5.3. Tăng cường vận động

Thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng: Các bài tập như đi bộ, yoga hoặc bơi lội giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm áp lực lên vùng hậu môn. Hạn chế ngồi hoặc đứng lâu trong thời gian dài để tránh làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch.

Tập thói quen đứng dậy vận động: Nếu công việc yêu cầu phải ngồi lâu, người bệnh nên dành thời gian để đứng dậy, đi lại hoặc thay đổi tư thế ít nhất mỗi giờ.

5.4. Giảm stress và căng thẳng

Thực hành thư giãn: Căng thẳng kéo dài có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh trĩ, vì vậy việc thư giãn và giảm stress là rất quan trọng. Người bệnh có thể thử các phương pháp như thiền, hít thở sâu hoặc các bài tập giãn cơ để thư giãn cơ thể.

5.5. Chăm sóc vùng hậu môn

• Vệ sinh đúng cách: Sau khi đi vệ sinh, người bệnh cần vệ sinh hậu môn nhẹ nhàng, tránh cọ xát mạnh làm tổn thương khu vực này. Có thể sử dụng nước ấm hoặc giấy vệ sinh ướt không có cồn để giảm kích ứng.
• Ngâm nước ấm: Ngâm hậu môn trong nước ấm (15-20 phút) mỗi ngày giúp làm giảm sưng tấy và làm dịu cảm giác đau đớn do bệnh trĩ gây ra.
• Sử dụng thuốc bôi hoặc đặt trĩ: Các loại thuốc bôi hoặc đặt trĩ có thể giúp làm giảm viêm, đau và ngứa ở vùng hậu môn. Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.

5.6. Kiểm soát cân nặng

Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì là yếu tố nguy cơ của bệnh trĩ, vì vậy việc duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ ăn uống và luyện tập đều đặn sẽ giúp giảm bớt áp lực lên vùng hậu môn.

Nếu thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng ngừa và duy trì lối sống lành mạnh, bệnh trĩ sẽ không tiến triển thêm và có thể được kiểm soát hiệu quả, giúp người bệnh duy trì cuộc sống sinh hoạt thoải mái mà không gặp phải các biến chứng nghiêm trọng.

Chia sẻ0

Chia sẻ

Bệnh trĩ có tự khỏi không?

Bệnh trĩ có thể tự khỏi ở giai đoạn đầu, nhưng điều này phụ thuộc vào một số yếu tố cụ thể. Khi bệnh trĩ mới hình thành, các triệu chứng như đau, ngứa hoặc chảy máu nhẹ có thể giảm dần nếu người bệnh thực hiện các thay đổi về chế độ sinh hoạt và ăn uống hợp lý. Thực hiện chế độ ăn giàu chất xơ, uống đủ nước và thường xuyên vận động giúp cải thiện tình trạng táo bón, từ đó làm giảm áp lực lên các tĩnh mạch ở vùng hậu môn, giúp triệu chứng bệnh thuyên giảm. Thêm vào đó, việc tạo thói quen đi vệ sinh đúng cách, không ngồi lâu hay rặn mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng bệnh.

Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp trĩ đều có thể tự khỏi. Khả năng tự phục hồi của bệnh còn phụ thuộc vào độ tuổi, mức độ nghiêm trọng của bệnh, và thói quen sinh hoạt của từng người.

Người trẻ tuổi có khả năng hồi phục tốt hơn so với người cao tuổi, do cơ thể còn khả năng tự sửa chữa và thích nghi tốt hơn. Nếu bệnh trĩ ở mức độ nhẹ và được phát hiện sớm, việc thay đổi thói quen sống có thể giúp làm giảm triệu chứng mà không cần đến thuốc hay phẫu thuật.

Đối với những trường hợp trĩ nặng hoặc kéo dài, sự can thiệp y tế là cần thiết để tránh biến chứng nghiêm trọng hơn. Do đó, người bệnh cần theo dõi sát sao các triệu chứng và tìm đến bác sĩ khi thấy tình trạng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.

Búi trĩ có thể tự rụng hoặc thu nhỏ kích thước không?

Bệnh trĩ là tình trạng giãn nở quá mức của các tĩnh mạch ở vùng hậu môn và trực tràng, dẫn đến hình thành các búi trĩ. Các búi trĩ có thể xuất hiện ở hai vị trí chính: trĩ nội (nằm trong ống hậu môn) và trĩ ngoại (nằm ngoài hậu môn). Khi các tĩnh mạch này bị giãn, chúng không thể tự thu nhỏ lại nếu không có sự can thiệp thích hợp.

Về lý thuyết, búi trĩ không thể tự teo đi hoặc rụng mà không sự hỗ trợ từ các biện pháp y tế, chẳng hạn như thuốc, chế độ ăn uống hợp lý, thay đổi thói quen sinh hoạt, hoặc phẫu thuật. Những búi trĩ đã hình thành sẽ không tự mất đi mà chỉ giảm nhẹ nếu không được điều trị đúng cách, do các tác động từ thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống.

Sự thay đổi của cơ thể có thể ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của bệnh trĩ. Ví dụ, trong giai đoạn mang thai, sự gia tăng áp lực lên vùng chậu và hậu môn có thể làm bệnh trĩ trở nên nghiêm trọng hơn. Khi cơ thể phục hồi sau sinh, triệu chứng bệnh có thể giảm, nhưng búi trĩ vẫn không tự teo lại hoàn toàn.

Các yếu tố tự nhiên như tuổi tác, tình trạng sức khỏe tổng thể và việc không can thiệp y tế có thể làm bệnh trĩ trở nên dai dẳng. Búi trĩ sẽ không tự teo đi trừ khi có biện pháp điều trị phù hợp. Sử dụng thuốc hay thay đổi thói quen sinh hoạt có thể giúp làm giảm triệu chứng, nhưng đối với trĩ nặng hoặc kéo dài, phẫu thuật có thể là biện pháp duy nhất giúp loại bỏ hoàn toàn các búi trĩ. Do đó, bệnh trĩ không thể tự rụng hay teo đi mà không có sự can thiệp điều trị y tế.

Khả năng tái phát của bệnh trĩ

Sau khi điều trị bệnh trĩ, đặc biệt là phẫu thuật cắt bỏ búi trĩ, vẫn có khả năng hình thành búi trĩ mới tại vị trí đã phẫu thuật. Điều này xảy ra do các yếu tố như thay đổi thói quen sinh hoạt chưa hợp lý, táo bón mãn tính, hay sự gia tăng áp lực lên vùng hậu môn. Mặc dù búi trĩ cũ đã được loại bỏ, nhưng nếu các yếu tố nguy cơ vẫn tồn tại, các tĩnh mạch ở khu vực hậu môn có thể tiếp tục giãn nở và hình thành búi trĩ mới. Vì vậy, để ngăn ngừa tái phát, người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý, tăng cường vận động và tránh các thói quen xấu như ngồi lâu, rặn mạnh khi đi vệ sinh.

Bệnh trĩ là một tình trạng dai dẳng, khó tự khỏi hoàn toàn nếu không có sự điều chỉnh lối sống hoặc can thiệp y tế phù hợp. Sau khi điều trị thì nguy cơ tái phát trĩ vẫn luôn hiện hữu nếu người bệnh không duy trì lối sống lành mạnh. Do đó, việc theo dõi triệu chứng, thăm khám kịp thời và chủ động phòng ngừa tái phát là yếu tố then chốt để kiểm soát bệnh trĩ hiệu quả lâu dài.

Chia sẻ0

Chia sẻ

1. Độ tuổi thường gặp phải bệnh trĩ

Bệnh trĩ (hemorrhoids) là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng bị giãn quá mức và phình to, gây đau rát, ngứa, chảy máu và có thể sa ra ngoài hậu môn. Đây là bệnh lý rất phổ biến, có thể gặp ở cả nam và nữ, từ trẻ nhỏ đến người già, nhưng tỷ lệ mắc bệnh có sự khác biệt rõ rệt giữa các nhóm tuổi.

Theo thống kê từ các nghiên cứu y khoa và số liệu lâm sàng:

• Người trong độ tuổi từ 30 đến 50 tuổi là nhóm có nguy cơ mắc bệnh trĩ cao nhất.
• Đây là giai đoạn mà cơ thể bắt đầu có dấu hiệu suy yếu mô liên kết, đồng thời người bệnh dễ có lối sống ít vận động, ăn uống không lành mạnh, công việc căng thẳng và táo bón kéo dài là những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây bệnh trĩ.
• Phụ nữ trong giai đoạn mang thai và sau sinh cũng thường xuyên bị trĩ do áp lực từ thai nhi và thay đổi nội tiết tố gây ảnh hưởng đến tĩnh mạch vùng chậu.

2. Người trẻ tuổi có mắc bệnh trĩ không?

Câu trả lời là: Có và ngày càng nhiều

Trái với suy nghĩ của nhiều người rằng trĩ là “bệnh của tuổi già”, hiện nay bệnh trĩ đang có xu hướng trẻ hóa rõ rệt.

Tình hình ở người trẻ (18-30 tuổi):

• Ghi nhận từ các phòng khám hậu môn – trực tràng cho thấy tỷ lệ người dưới 30 tuổi mắc bệnh trĩ đang tăng nhanh trong những năm gần đây.
• Nhiều trường hợp bệnh nhân mới 18-25 tuổi đã bị trĩ nội độ 2 – 3, thậm chí trĩ hỗn hợp có biến chứng.

Nguyên nhân chính:

• Ngồi lâu, ít vận động (dân văn phòng, sinh viên, lập trình viên…).
• Dùng điện thoại lâu khi đi vệ sinh – kéo dài thời gian rặn.
• Ăn uống thiếu chất xơ, nhiều đồ cay nóng, uống ít nước.
• Lạm dụng rượu bia, thức khuya, stress học tập/công việc gây táo bón mãn tính.
• Thói quen nhịn đi đại tiện hoặc rặn mạnh khi táo bón.

Đáng lưu ý: Do chủ quan hoặc ngại ngùng, người trẻ thường đến khám khi bệnh đã ở mức trung bình – nặng, khiến việc điều trị phức tạp hơn.

3. Dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh trĩ

Mặc dù bệnh trĩ thường được xem là vấn đề “tuổi trung niên”, nhưng ngày nay rất nhiều người trẻ đã và đang đối mặt với căn bệnh này mà không nhận ra. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo có thể giúp can thiệp kịp thời và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

3.1. Biểu hiện ban đầu thường gặp

• Ngứa, khó chịu vùng hậu môn
• Đau rát khi đi vệ sinh
• Chảy máu hậu môn khi đi cầu
• Cảm giác nặng, cộm, hoặc có khối nhỏ lòi ra khi rặn

Người bệnh thường có cảm giác đi cầu không hết, phải rặn nhiều – điều này càng làm tổn thương tĩnh mạch vùng hậu môn.

Phát hiện sớm các triệu chứng kể trên sẽ giúp việc điều trị trở nên đơn giản hơn, ít xâm lấn, hạn chế nguy cơ phải can thiệp ngoại khoa. Người trẻ thường chủ quan, nhưng nếu để bệnh tiến triển nặng, việc điều trị sẽ phức tạp và tốn kém hơn nhiều.

3.2. Khi nào nên đi khám chuyên khoa?

Nhiều người trẻ khi thấy triệu chứng ban đầu thường cố tự điều trị bằng các biện pháp dân gian hoặc mua thuốc bôi không kê đơn. Tuy nhiên, nếu bệnh không được chẩn đoán và kiểm soát đúng cách, có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Hãy chủ động thăm khám chuyên khoa tiêu hóa – hậu môn trực tràng khi gặp các tình huống sau:

• Triệu chứng nặng hoặc kéo dài trên 1 tuần
• Chảy máu nhiều, búi trĩ sa ra ngoài lớn, đau rát kéo dài
• Tự điều trị nhưng không hiệu quả:
• Nghẹt búi trĩ, nhiễm trùng hậu môn…

4. Người trẻ cần làm gì để phòng và kiểm soát bệnh trĩ?

Dù bệnh trĩ đang ngày càng phổ biến ở người trẻ tuổi, việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh hoàn toàn khả thi nếu có lối sống lành mạnh và cách chăm sóc đúng đắn. Dưới đây là những biện pháp quan trọng mà mọi người nên thực hiện:

4.1. Thay đổi lối sống – Yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất

Tăng cường vận động thể chất:

Ngồi lâu là một trong những nguyên nhân phổ biến gây áp lực lên vùng hậu môn – trực tràng, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ. Vì vậy, hãy cố gắng:

• Tránh ngồi liên tục quá 1 tiếng đồng hồ, nhất là với người làm văn phòng.
• Thực hiện các động tác giãn cơ nhẹ nhàng hoặc đi lại vài phút sau mỗi giờ làm việc.
• Ưu tiên các hoạt động như đi bộ, yoga, bơi lội để thúc đẩy tuần hoàn máu và giảm nguy cơ táo bón.

Xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ và nước:

• Bổ sung rau xanh, trái cây tươi, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt trong bữa ăn hằng ngày.
• Uống đủ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày để giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.
• Tránh thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia và cà phê – vốn có thể gây kích thích và làm táo bón nặng hơn.

Tập thói quen đi vệ sinh đúng cách:

• Đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu, không nên nhịn lâu.
• Tạo thói quen đi vào một khung giờ cố định mỗi ngày, lý tưởng nhất là vào buổi sáng.
• Tuyệt đối không rặn mạnh, không ngồi lâu khi đi vệ sinh vì điều này làm tăng áp lực lên tĩnh mạch vùng hậu môn.

4.2. Cải thiện tình trạng táo bón – Gốc rễ của bệnh trĩ

Bổ sung chất xơ hòa tan và probiotic:

• Chất xơ hòa tan có trong các loại hạt, yến mạch, chuối, rau củ giúp làm mềm phân và cải thiện nhu động ruột.
• Probiotic từ sữa chua, kim chi hoặc men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

Một số mẹo dân gian đơn giản, an toàn có thể áp dụng:

• Nước rau diếp cá: có tính mát, hỗ trợ thanh nhiệt, giải độc và làm mềm phân.
• Khoai lang luộc: chứa nhiều chất xơ và chất nhầy có tác dụng nhuận tràng tự nhiên.
• Mật ong pha nước ấm buổi sáng: kích thích nhu động ruột, giúp đi ngoài dễ dàng hơn.

Lưu ý, những mẹo dân gian này có thể hữu ích ở mức độ hỗ trợ, không thay thế hoàn toàn vai trò của dinh dưỡng khoa học hay điều trị y tế khi bệnh đã nặng.

Chia sẻ0

Chia sẻ

1. Bệnh trĩ có nguy hiểm không?

Bệnh trĩ là tình trạng giãn quá mức các tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng, mặc dù gây nhiều khó chịu nhưng bản thân nó không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể tiến triển và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Bệnh trĩ tiến triển có nguy cơ gây ra các biến chứng hết sức nguy hiểm, cụ thể:

1.1. Chảy máu kéo dài, thiếu máu mạn tính

Khi búi trĩ thường xuyên bị cọ xát trong quá trình đại tiện, niêm mạc dễ bị tổn thương và chảy máu. Tình trạng chảy máu ít một nhưng kéo dài khiến cơ thể mất máu mạn tính, dẫn đến thiếu máu với các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, suy giảm trí nhớ và hiệu suất làm việc.

Ở người lớn tuổi hoặc có bệnh nền tim mạch, thiếu máu còn có thể làm tăng gánh nặng cho tim và gây biến chứng nguy hiểm.

1.2. Tắc mạch trĩ, hoại tử búi trĩ

Tắc mạch trĩ là biến chứng cấp tính, xảy ra khi hình thành cục máu đông trong búi trĩ, gây đau nhức dữ dội và sưng nề vùng hậu môn. Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng tại chỗ có thể dẫn đến hoại tử mô búi trĩ. Đây là biến chứng nghiêm trọng bắt buộc phải phẫu thuật cấp cứu để loại bỏ mô hoại tử và ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng.

1.3. Nhiễm trùng hậu môn, áp xe hậu môn, rò hậu môn

Búi trĩ sưng to, thường xuyên chảy dịch và máu sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển nếu vệ sinh không tốt. Nhiễm trùng ban đầu có thể gây sưng đau và sốt, sau đó dẫn đến áp xe hậu môn, một khối mủ tụ quanh vùng trực tràng. Nếu áp xe vỡ hoặc không điều trị triệt để, sẽ tiến triển thành rò hậu môn rất khó chữa và dễ tái phát.

1.4. Sa búi trĩ nặng, mất khả năng tự co lại

Ở giai đoạn nặng, búi trĩ không còn khả năng tự co sau khi đi vệ sinh mà thường xuyên lòi ra ngoài ống hậu môn. Người bệnh phải dùng tay đẩy vào và lâu dần búi trĩ sa hẳn ra ngoài, gây cộm, đau, ngứa, thậm chí viêm loét và nhiễm trùng. Tình trạng này ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống, gây bất tiện khi vận động, ngồi lâu hoặc mặc quần chật.

1.5. Tác động đến tâm lý – đời sống cá nhân và công việc

Cảm giác đau đớn, ngứa ngáy, chảy máu và bất tiện trong sinh hoạt khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, mất tự tin. Họ có thể né tránh giao tiếp, lo lắng quá mức, suy nghĩ tiêu cực hoặc ngại quan hệ tình dục do sợ đau hoặc mất thẩm mỹ. Về lâu dài, những ảnh hưởng này gây suy giảm chất lượng cuộc sống, hiệu suất làm việc và cả mối quan hệ cá nhân.

2. Hướng xử lý đúng khi bị trĩ tránh để bệnh diễn tiến nặng

2.1. Nguyên tắc điều trị

• Bệnh trĩ nếu được phát hiện và xử lý ở giai đoạn sớm (độ 1 – độ 2) thì hoàn toàn có thể kiểm soát tốt bằng điều chỉnh lối sống và điều trị nội khoa (dùng thuốc), không cần can thiệp phẫu thuật.
• Điều trị sớm giúp ngăn ngừa nguy cơ biến chứng, rút ngắn thời gian hồi phục, giảm đau đớn và tiết kiệm chi phí.
• Nếu người bệnh tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt hợp lý, thì hiệu quả cải thiện triệu chứng thường thấy rõ sau 1-2 tuần.

2.2. Các phương pháp điều trị hiện nay

Điều chỉnh lối sống 

• Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn (rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây) để tránh táo bón – yếu tố nguy cơ chính gây trĩ.
• Uống đủ nước (1.5 – 2 lít/ngày) và hạn chế ngồi lâu, rặn mạnh khi đi vệ sinh, đồng thời tăng vận động thể chất để cải thiện lưu thông máu vùng chậu – hậu môn.
• Đi vệ sinh đúng giờ, không nhịn đại tiện và giữ vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ, khô thoáng.

Điều trị bằng thuốc 

• Thuốc uống: thường chứa flavonoid hoặc chiết xuất thảo dược giúp tăng trương lực tĩnh mạch, giảm viêm, chống phù nề (ví dụ: diosmin, hesperidin, rutin…).
• Thuốc bôi & thuốc đặt hậu môn: có tác dụng tại chỗ giúp giảm đau, giảm ngứa, kháng viêm, hỗ trợ làm co búi trĩ.
• Ưu điểm: dễ sử dụng, không xâm lấn, hiệu quả tốt ở giai đoạn nhẹ – trung bình.
• Hạn chế: không còn hiệu quả khi búi trĩ đã sa nhiều (độ 3 – 4), cần kết hợp với các biện pháp khác.

Phẫu thuật 

• Được chỉ định khi búi trĩ sa độ 3 trở lên, không đáp ứng điều trị nội khoa, gây đau nhiều, chảy máu liên tục hoặc biến chứng như hoại tử, tắc mạch.
• Các phương pháp can thiệp phổ biến: thắt búi trĩ bằng vòng cao su, chích xơ búi trĩ, phẫu thuật Longo, cắt trĩ truyền thống (Milligan-Morgan).
• Nguy cơ: đau hậu phẫu, chảy máu, hẹp hậu môn hoặc rối loạn đại tiện nếu không chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, tỷ lệ biến chứng nghiêm trọng thấp nếu được thực hiện tại cơ sở chuyên khoa.
• Người bệnh nên tham khảo bác sĩ chuyên môn để được tư vấn phương pháp phù hợp với cấp độ trĩ và thể trạng.

Bệnh trĩ không phải là bệnh nan y, nhưng nếu chủ quan và chậm trễ trong điều trị, người bệnh hoàn toàn có thể phải đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng cả thể chất lẫn tinh thần. Việc thăm khám sớm và lựa chọn hướng xử lý phù hợp, từ thay đổi lối sống đến điều trị nội khoa hay phẫu thuật khi cần thiết là chìa khóa giúp kiểm soát hiệu quả và tránh để bệnh tiến triển nặng.

Chia sẻ0

Chia sẻ

1. Thắt búi trĩ là gì?

Thắt búi trĩ (hay còn gọi là thắt trĩ) là một thủ thuật điều trị bệnh trĩ nội, đặc biệt trong các trường hợp trĩ độ 2 và độ 3, bằng cách cắt nguồn cấp máu nuôi dưỡng cho búi trĩ. Sau một thời gian ngắn bị thiếu máu nuôi, búi trĩ sẽ hoại tử và tự rụng, không cần phẫu thuật cắt bỏ.

Đây là một phương pháp điều trị ít xâm lấn, hiệu quả cao, ít biến chứng nếu thực hiện đúng kỹ thuật và đúng chỉ định.

Tất cả các phương pháp thắt búi trĩ đều dựa trên nguyên lý chung đó là:

• Ngăn dòng máu tới búi trĩ → búi trĩ thiếu nuôi dưỡng → hoại tử khô → tự rụng ra khỏi ống hậu môn sau vài ngày.

Mục tiêu của thắt trĩ không phải là “cắt bỏ” mà là kích hoạt cơ chế tự loại bỏ của cơ thể, từ đó giảm đau, chảy máu, sa búi trĩ và các triệu chứng khó chịu khác.

2. Các phương pháp thắt búi trĩ phổ biến hiện nay

2.1. Thắt trĩ bằng vòng cao su (Rubber Band Ligation – RBL)

Nguyên lý:

• Dùng một dụng cụ chuyên biệt (ligator) để đưa một vòng cao su nhỏ vào gốc búi trĩ nội.
• Vòng cao su thắt chặt gốc búi trĩ, khiến máu không lưu thông được đến đây.
• Búi trĩ hoại tử khô và rụng sau 5–10 ngày.

Ưu điểm:

• Thủ thuật nhanh, chỉ mất vài phút.
• Ít đau (nếu thắt đúng vị trí trên đường lược).
• Có thể thực hiện ngoại trú.

Nhược điểm:

• Chỉ áp dụng cho trĩ nội độ 2 hoặc độ 3 không có biến chứng.
• Có thể gây đau nếu thắt sai vị trí (dưới đường lược – vùng có cảm giác).
• Nguy cơ chảy máu thứ phát khi búi trĩ rụng (hiếm gặp nhưng cần theo dõi)

2.2. Thắt trĩ bằng hệ thống CRH O’Regan

Phương pháp này sử dụng một thiết bị chuyên dụng dùng một lần có dạng như ống tiêm nhỏ (disposable ligator) để tạo lực hút và đưa vòng cao su vào đúng vị trí mà không cần dùng kẹp kim loại, nhờ đó giảm thiểu cảm giác đau và nguy cơ biến chứng sau thủ thuật.

CRH O’Regan được thực hiện nhanh chóng ngay tại phòng khám, không cần gây mê, không cần chuẩn bị trước (như nhịn ăn hay sử dụng thuốc nhuận tràng), và người bệnh có thể quay lại làm việc trong cùng ngày.

Cơ chế hoạt động

• Bác sĩ sử dụng thiết bị CRH O’Regan ligator để tạo lực hút nhẹ, kéo búi trĩ vào trong đầu ống thiết bị.
• Khi mô trĩ đã được hút vào trong ống, một vòng cao su nhỏ sẽ được thả ra và thắt quanh phần gốc của búi trĩ.
• Vòng thắt ngăn lưu lượng máu đến búi trĩ, khiến nó hoại tử và rụng đi tự nhiên sau vài ngày, tương tự như phương pháp thắt bằng vòng cao su truyền thống.
• Vì vòng cao su được đặt vào khu vực không có dây thần kinh cảm giác đau, nên bệnh nhân gần như không cảm thấy đau.

Ưu điểm nổi bật

• Ít đau hơn nhiều so với phương pháp thắt vòng cao su truyền thống (dùng kẹp kim loại).
• Không cần chuẩn bị trước thủ thuật như nhịn ăn, gây mê hoặc thuốc nhuận tràng.
• Không cần dụng cụ nội soi hay thiết bị chuyên biệt khác ngoài bộ CRH O’Regan.
• Thủ thuật nhanh, chỉ mất chưa đến 1 phút để thực hiện.
• Người bệnh có thể ra về ngay và quay lại làm việc trong cùng ngày.
• Rất ít biến chứng (dưới 1% trường hợp gặp đau nặng hoặc biến chứng sau thủ thuật).
• Tỷ lệ tái phát thấp, dưới 5% sau 2 năm (tương đương với nhiều ca cắt trĩ ngoại khoa).

Nhược điểm và lưu ý

• Mỗi lần điều trị chỉ thắt được 1 búi trĩ, do đó nếu người bệnh có nhiều búi trĩ, cần chia thành 3 đợt điều trị riêng biệt, cách nhau khoảng 2 tuần.
• Chi phí tại các cơ sở sử dụng thiết bị CRH O’Regan thường cao hơn so với thắt trĩ truyền thống.
• Phương pháp này chỉ phù hợp với trĩ nội độ I đến độ III, không dùng cho trĩ ngoại hoặc trĩ có biến chứng như viêm nhiễm, huyết khối, sa nghẹt nặng.

2.3. Thắt trĩ nội soi (Endoscopic Band Ligation)

Thắt trĩ nội soi (Endoscopic Band Ligation) là một phương pháp điều trị bệnh trĩ, đặc biệt là trĩ nội, sử dụng kỹ thuật nội soi để thắt búi trĩ lại bằng một vòng cao su nhỏ, nhằm cắt đứt nguồn cung cấp máu cho búi trĩ, từ đó làm cho búi trĩ teo đi và tự rụng sau vài ngày.

Nguyên lý:

• Ống soi hậu môn giúp định vị búi trĩ chính xác hơn.
• Dụng cụ gắn vòng cao su vào búi trĩ thông qua kênh thao tác của ống soi.

Ưu điểm:

• Chính xác hơn, đặc biệt ở người có cơ địa phức tạp hoặc nhiều búi trĩ.
• Có thể xử lý được nhiều búi trĩ trong một lần nội soi.
• Phù hợp với những người sợ đau hoặc có nguy cơ biến chứng cao.

Nhược điểm:

• Chỉ có ở các trung tâm nội soi chuyên sâu.
• Chi phí cao hơn so với thắt thông thường.

3. Chỉ định và chống chỉ định

Phương pháp thắt búi trĩ thường được áp dụng trong các trường hợp sau:

• Trĩ nội độ 2 hoặc độ 3, có triệu chứng rõ rệt như chảy máu, sa búi trĩ, đau rát.
• Không đáp ứng với điều trị nội khoa (dùng thuốc, chế độ ăn).
• Bệnh nhân mong muốn điều trị ít xâm lấn, không phẫu thuật.

Các trường hợp không được chỉ định phương pháp thắt búi trĩ:

• Trĩ độ 4, sa trĩ không thể đẩy lên, có nguy cơ hoại tử hoặc nghẹt.
• Trĩ ngoại hoặc trĩ hỗn hợp có trĩ ngoại nổi bật (do không thể thắt ở vị trí chính xác).
• Nhiễm trùng hậu môn, nứt hậu môn cấp, áp-xe hậu môn.
• Bệnh nhân rối loạn đông máu, đang dùng thuốc chống đông mà không thể ngưng.
• Phụ nữ mang thai (tùy giai đoạn và mức độ trĩ, cần cá nhân hóa quyết định).

4. Sau khi thắt trĩ bao lâu thì búi trĩ rụng?

Thời gian búi trĩ rụng sau khi thắt tùy thuộc vào phương pháp sử dụng, thể trạng người bệnh và đặc điểm búi trĩ. Trung bình 5 – 10 ngày sau thắt, búi trĩ sẽ rụng một cách tự nhiên. Nếu chỉ xét riêng kỹ thuật thắt búi trĩ bằng vòng cao su truyền thống thì quá trình hoại tử và rụng búi trĩ thường diễn ra theo chu trình như sau:

• Ngày 1–2: Búi trĩ bị thắt chặt bằng vòng cao su, máu không thể lưu thông đến búi trĩ → bắt đầu thiếu máu nuôi.
• Ngày 3–5: Búi trĩ chuyển sang màu tím sẫm hoặc đen, có thể cảm thấy cộm nhẹ hoặc đau âm ỉ (cảm giác này nên giảm dần, không tăng lên).
• Ngày 5–10: Búi trĩ hoại tử khô và rụng, thường không gây đau vào lúc rụng. Một số trường hợp sẽ thấy chảy máu nhẹ trong phân hoặc giấy vệ sinh vài hôm sau đó – đây là hiện tượng thường gặp, miễn là máu không ra thành dòng hoặc kéo dài quá 2–3 ngày.

Lưu ý:

• Không nên rặn mạnh hoặc cố tình đẩy búi trĩ ra ngoài. Hãy để quá trình rụng xảy ra tự nhiên, vì bất kỳ can thiệp thô bạo nào cũng có thể gây chảy máu, nhiễm trùng hoặc đau dữ dội.
• Một số người không nhận biết chính xác thời điểm búi trĩ rụng, bởi vì nó xảy ra trong lúc đi vệ sinh và không gây cảm giác đặc biệt.

5. Những dấu hiệu cần đi tái khám sớm sau khi thắt trĩ

Thông thường, sau thủ thuật thắt búi trĩ, người bệnh sẽ được theo dõi ngoại trú và không cần nằm viện. Tuy nhiên, có một số trường hợp cần tái khám sớm hơn dự kiến vì có thể tiềm ẩn biến chứng.

Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo:

5.1. Chảy máu nhiều, kéo dài

• Lượng máu ra nhiều hơn 1–2 thìa canh, đặc biệt là nếu máu chảy thành dòng chứ không chỉ vài giọt loang.
• Máu tiếp tục ra trên 3 ngày kể từ thời điểm búi trĩ rụng.
• Cảm thấy chóng mặt, hoa mắt hoặc tụt huyết áp sau đi tiêu.

5.2. Đau dữ dội, không đáp ứng với thuốc

• Đau tăng dần thay vì giảm.
• Cảm giác đau buốt, nhói như dao cắt, đặc biệt khi ngồi hoặc đi tiêu.

5.3. Sốt, rét run, tiết dịch mủ

• Triệu chứng này gợi ý nhiễm trùng vùng hậu môn – hiếm nhưng nghiêm trọng.
• Nếu có mùi hôi, dịch mủ, kèm theo đỏ nóng vùng hậu môn, cần khám ngay.

5.4. Không thấy búi trĩ rụng sau 2 tuần

• Có thể do vòng cao su tuột hoặc thắt sai vị trí, dẫn đến thất bại điều trị.
• Bệnh nhân vẫn cảm giác cộm, tức, hoặc búi trĩ lòi ra khi rặn.

5.5. Tiểu khó, bí tiểu

• Phản xạ hậu môn – trực tràng bị kích thích mạnh có thể gây ảnh hưởng lên bàng quang, nhất là ở nam giới.
• Nếu không tiểu được trong 6–8 giờ sau thủ thuật, nên liên hệ bác sĩ.

Như vậy, thắt búi trĩ là một thủ thuật ngoại khoa đơn giản, ít xâm lấn và hiệu quả trong điều trị trĩ nội độ 2 và 3. Phương pháp này có nhiều ưu điểm như thời gian thực hiện nhanh, ít đau, phục hồi nhanh và ít biến chứng. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh các biến chứng có thể xảy ra.

Chia sẻ0

Chia sẻ

1. Tìm hiểu nhanh về bệnh trĩ

Bệnh trĩ xảy ra khi các tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng bị giãn ra quá mức, dẫn đến tình trạng sưng phồng và tạo thành các búi trĩ. Đây là một trong những bệnh lý hậu môn – trực tràng phổ biến nhất, thường khiến người bệnh cảm thấy đau rát, ngứa ngáy, chảy máu hoặc sa búi trĩ khi đi đại tiện.

Bệnh trĩ được chia thành ba loại chính: trĩ nội, trĩ ngoại và trĩ hỗn hợp.

• Trĩ nội hình thành bên trong ống hậu môn, thường không gây đau nhưng dễ chảy máu.
• Trĩ ngoại nằm ở phía ngoài hậu môn, gây đau và cộm rõ rệt.
• Trĩ hỗn hợp là sự kết hợp của cả hai loại trên, khiến triệu chứng phức tạp và nặng nề hơn.

Có nhiều yếu tố dẫn đến bệnh trĩ, phổ biến nhất là táo bón kéo dài, ngồi nhiều, đứng lâu, mang thai, béo bụng và lão hóa. Chế độ ăn ít chất xơ, lười vận động, uống ít nước cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Theo thống kê, có đến hơn 50% người trưởng thành từng bị trĩ ít nhất một lần trong đời, khiến bệnh này trở thành một “vấn đề thầm lặng” cực kỳ phổ biến nhưng lại thường bị bỏ qua do tâm lý ngại chia sẻ.

2. Bệnh trĩ có gây ung thư không?

Bệnh trĩ không phải là yếu tố nguy cơ và không tiến triển thành ung thư. Trĩ là tình trạng giãn tĩnh mạch vùng hậu môn – trực tràng, tương tự như giãn tĩnh mạch ở chân và hoàn toàn không liên quan đến các thay đổi bất thường về tế bào hay đột biến gen – vốn là yếu tố gây ung thư.

Nguyên nhân chính của sự nhầm lẫn này là do một số triệu chứng của bệnh trĩ trùng lặp với triệu chứng sớm của ung thư đại trực tràng, đặc biệt là chảy máu hậu môn khi đi đại tiện. Nhiều người khi thấy máu trong phân thường nghĩ ngay đến ung thư, trong khi thực tế, phần lớn trường hợp là do trĩ. Ngoài ra, trĩ nội ở giai đoạn sa búi có thể tạo cảm giác có khối lạ trong hậu môn nên dễ bị nhầm với khối u ác tính. Thêm vào đó, tâm lý sợ bệnh nặng hoặc thông tin sai lệch trên mạng cũng khiến nỗi lo này càng lan rộng.

Vì vậy, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa trĩ và ung thư không chỉ giúp người bệnh giảm bớt lo âu không cần thiết, mà còn giúp điều trị đúng cách và kịp thời. Việc hoang mang dẫn đến tự ý dùng thuốc, hoặc ngược lại chủ quan bỏ qua dấu hiệu nghiêm trọng, đều có thể gây hậu quả không mong muốn. Nếu có biểu hiện kéo dài như chảy máu, thay đổi thói quen đại tiện, sụt cân không rõ lý do…, người bệnh nên đến khám tại khoa tiêu hóa hoặc hậu môn – trực tràng để được nội soi, xét nghiệm và loại trừ nguy cơ ung thư một cách chắc chắn.

3. Khi nào cần đi khám tầm soát ung thư đại trực tràng?

3.1. Nhận biết dấu hiệu ung thư trực tràng

Mặc dù ở giai đoạn đầu, ung thư đại trực tràng thường tiến triển âm thầm, nhưng vẫn có một số dấu hiệu cảnh báo mà người bệnh cần lưu ý:

• Chảy máu khi đi đại tiện, máu đỏ hoặc sẫm màu, đôi khi lẫn trong phân.
• Thay đổi thói quen đi tiêu kéo dài, như tiêu chảy, táo bón bất thường hoặc cảm giác chưa đi hết phân.
• Đau bụng âm ỉ, đầy hơi, khó chịu ở vùng bụng dưới.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, chán ăn.
• Phân thay đổi hình dạng, dẹt hoặc nhỏ bất thường.

3.2. Đối tượng nên tầm soát

Tầm soát ung thư đại trực tràng là một bước quan trọng để phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư ở giai đoạn đầu khi chưa có triệu chứng rõ ràng. Tất cả người trưởng thành từ 50 tuổi trở lên được khuyến cáo nên tầm soát định kỳ, kể cả khi chưa có dấu hiệu bất thường. Bên cạnh đó, các đối tượng nguy cơ cao bao gồm:

• Người có tiền sử gia đình bị ung thư đại trực tràng.
• Người từng có polyp đại tràng, viêm loét đại tràng mạn tính hoặc các bệnh viêm ruột.
• Người có triệu chứng kéo dài không rõ nguyên nhân như chảy máu hậu môn, thay đổi thói quen đại tiện, đau bụng âm ỉ, sụt cân không giải thích được.

Nếu bạn nằm trong nhóm này, không nên trì hoãn việc kiểm tra, kể cả khi nghĩ rằng mình “chỉ bị trĩ”.

3.3. Các phương pháp tầm soát phổ biến hiện nay

Tùy theo độ tuổi, tình trạng sức khỏe và yếu tố nguy cơ, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều phương pháp tầm soát sau:

• Nội soi đại tràng: là phương pháp chính xác và toàn diện nhất, cho phép quan sát trực tiếp toàn bộ lòng đại tràng – trực tràng và lấy mẫu sinh thiết khi cần.
• Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân (FOBT, FIT): dễ thực hiện, giá rẻ, có thể làm tại nhà nhưng cần thực hiện định kỳ mỗi năm và không thay thế được nội soi.
• CT Colonography (nội soi đại tràng ảo): sử dụng chụp cắt lớp để tái tạo hình ảnh đại tràng, ít xâm lấn nhưng không cho phép can thiệp khi phát hiện tổn thương. Ngoài ra, còn có các phương pháp mới như xét nghiệm DNA trong phân, nhưng chưa phổ biến rộng rãi.

Nhiều người khi thấy triệu chứng như chảy máu hậu môn, rối loạn tiêu hóa nhẹ, sụt cân… lại chủ quan cho rằng đó là do trĩ, hoặc đã biết mình bị trĩ nên bỏ qua việc khám tầm soát thêm. Đây là sai lầm phổ biến nhưng nguy hiểm. Trong thực tế, không hiếm trường hợp bệnh nhân mắc đồng thời cả trĩ và ung thư đại trực tràng, khiến việc chẩn đoán bị chậm trễ. Vì vậy, nếu có bất kỳ dấu hiệu nào kéo dài, tăng dần hoặc bất thường, hãy chủ động khám sớm để phát hiện kịp thời và điều trị hiệu quả – nhất là khi đang ở độ tuổi có nguy cơ cao.

4. Các bệnh lý khác có thể đi kèm với trĩ cần cảnh giác

Trĩ là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây chảy máu hậu môn và đau rát vùng trực tràng. Tuy nhiên, không phải lúc nào triệu chứng đó cũng chỉ do trĩ gây ra. Có nhiều bệnh lý khác tại vùng hậu môn – trực tràng có biểu hiện tương tự hoặc đi kèm với trĩ, bao gồm:

• Viêm ống hậu môn: thường do nhiễm khuẩn hoặc nấm, gây đau khi đại tiện, cảm giác nóng rát và có thể kèm chảy dịch. Nếu không điều trị đúng, viêm có thể lan rộng gây loét và biến chứng.
• Polyp đại tràng: là sự phát triển bất thường của mô niêm mạc, phần lớn là lành tính nhưng một số có thể tiến triển thành ung thư. Polyp không gây đau nên rất dễ bị bỏ sót nếu chỉ chú ý đến triệu chứng của trĩ.
• Nứt kẽ hậu môn: là tổn thương rách nhỏ ở rìa hậu môn, gây đau dữ dội và chảy máu tươi khi đi cầu dễ bị nhầm với trĩ nứt. Người bệnh thường có xu hướng nhịn đi tiêu, khiến tình trạng nặng thêm.
• Áp-xe và rò hậu môn: do nhiễm trùng tuyến nhỏ quanh hậu môn, có thể xuất hiện cùng lúc với trĩ, gây sưng đau, mưng mủ và đôi khi tạo đường rò ra da cần can thiệp ngoại khoa.

Sự nhầm lẫn giữa các bệnh lý vùng hậu môn với trĩ có thể dẫn đến việc tự điều trị sai cách hoặc bỏ qua những tình trạng nghiêm trọng hơn. Ví dụ:

• Người bị polyp chảy máu mà tưởng là trĩ có thể trì hoãn nội soi, bỏ qua cơ hội phát hiện sớm ung thư.
• Viêm hậu môn hoặc áp-xe không được xử lý đúng có thể gây nhiễm trùng lan rộng.
• Nứt kẽ hậu môn nếu không được tư vấn điều chỉnh chế độ ăn và dùng thuốc đúng có thể chuyển thành mãn tính.

Do đó, khi có các triệu chứng kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc không đáp ứng với điều trị trĩ thông thường, người bệnh cần được khám chuyên sâu để phân biệt chính xác và có hướng điều trị phù hợp.

Chia sẻ0

Chia sẻ

1. Tiêm xơ búi trĩ là gì?

Tiêm xơ búi trĩ (sclerotherapy for hemorrhoids) là một thủ thuật y khoa ít xâm lấn, được sử dụng để làm teo nhỏ và triệt tiêu búi trĩ nội, đặc biệt là ở giai đoạn sớm (trĩ nội độ 1 và 2). Phương pháp này sử dụng một loại thuốc chuyên biệt được tiêm trực tiếp vào chân búi trĩ để gây phản ứng viêm xơ, dẫn đến tắc mạch máu nuôi búi trĩ, làm búi trĩ co lại và tiêu biến dần theo thời gian.

Cơ chế hoạt động của thuốc tiêm xơ:

Thuốc tiêm xơ (sclerosant), thường là Polidocanol hoặc sodium tetradecyl sulfate (STS). Khi tiêm vào mô dưới niêm mạc của búi trĩ, thuốc sẽ gây tổn thương lớp nội mô mạch máu. Từ đó kích hoạt phản ứng viêm có kiểm soát, dẫn tới:

• Xơ hóa tĩnh mạch trĩ
• Dính dính thành mạch
• Ngưng dòng máu nuôi dưỡng búi trĩ

Sau vài tuần, búi trĩ xơ hóa, co nhỏ lại và dần bị cơ thể hấp thu hoặc đào thải.

Điểm nổi bật: Không cần phẫu thuật, không cắt rạch mô mềm, ít gây đau, bệnh nhân có thể về ngay trong ngày.

2. Đối tượng phù hợp với tiêm xơ búi trĩ

Bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp này khi:

Phù hợp:

• Trĩ nội độ 1: Chảy máu nhưng chưa sa ra ngoài
• Trĩ nội độ 2: Sa ra ngoài khi đi cầu nhưng tự co lên lại
• Bệnh nhân không có biến chứng viêm nhiễm
• Người cao tuổi, không muốn phẫu thuật

Không phù hợp:

• Trĩ nội độ 3 trở lên (búi trĩ sa nhiều, phải dùng tay đẩy lên hoặc không thể đẩy lên được)
• Trĩ ngoại
• Bệnh nhân đang có viêm hậu môn, nhiễm trùng vùng hậu môn – trực tràng
• Người có rối loạn đông máu, dị ứng với thuốc tiêm xơ

3. Quy trình thực hiện tiêm xơ búi trĩ

Quy trình một buổi tiêm xơ thường diễn ra như sau:

Chuẩn bị:

• Bệnh nhân được nằm ở tư thế nằm nghiêng trái hoặc tư thế sản khoa.
• Làm sạch vùng hậu môn.
• Không cần gây mê toàn thân, chỉ cần gây tê tại chỗ nhẹ nhàng.

Thực hiện tiêm:

• Bác sĩ sử dụng ống nội soi hậu môn (anoscope) để quan sát búi trĩ.
• Dùng kim tiêm mảnh để tiêm 1 – 2ml thuốc xơ vào chân búi trĩ (tránh tiêm quá sâu gây tổn thương cơ thắt).
• Mỗi lần chỉ tiêm tối đa 2 – 3 búi để tránh biến chứng.

Sau thủ thuật:

• Người bệnh được nghỉ ngơi ngắn (15 – 30 phút), theo dõi nhẹ.
• Không cần nằm viện. Có thể về nhà trong ngày.
• Tái khám theo lịch hẹn và có thể lặp lại tiêm xơ sau 2–4 tuần nếu cần.

4. Tiêm xơ búi trĩ có đau không?

Tiêm xơ búi trĩ gây cảm giác châm chích nhẹ, không đau nhiều và phần lớn bệnh nhân có thể chịu được mà không cần dùng thuốc giảm đau mạnh. Tuy nhiên, tùy vào ngưỡng chịu đau và kỹ thuật tiêm của bác sĩ, cảm giác khi tiêm và sau tiêm có thể khác nhau ở từng người.

4.1. Cảm giác trong và sau khi tiêm xơ

Trong khi tiêm:

Bệnh nhân có thể cảm thấy:

• Căng tức nhẹ ở vùng hậu môn
• Cảm giác nóng rát nhẹ (trong vài giây) tại vị trí tiêm
• Cảm giác giống như khi tiêm thuốc vào cơ, không phải là đau nhói dữ dội

Nếu kỹ thuật tiêm chính xác và đúng lớp dưới niêm mạc, cảm giác đau gần như không đáng kể.

Sau khi tiêm:

Một số triệu chứng có thể gặp trong 24–72 giờ đầu:

• Căng tức, cảm giác đầy hậu môn
• Đau âm ỉ nhẹ, tự hết sau 1–2 ngày
• Rất hiếm khi gây đau cấp tính hoặc khó chịu kéo dài

Bệnh nhân có thể sinh hoạt bình thường ngay trong ngày, trừ khi có chỉ định đặc biệt cần nghỉ ngơi.

4.2. So sánh mức độ đau của tiêm xơ với các phương pháp khác

Nhìn chung, tiêm xơ là phương pháp có mức độ đau thấp nhất trong số các phương pháp điều trị trĩ hiện nay.

5. Tiêm xơ búi trĩ có xảy ra rủi ro nào không?

Tiêm xơ là một thủ thuật ít xâm lấn, đơn giản và nhìn chung an toàn nếu được thực hiện đúng kỹ thuật. Tất nhiên, vẫn có một số phản ứng sinh lý tại chỗ xảy ra sau điều trị.

Các biểu hiện như đau nhẹ, châm chích, căng tức vùng hậu môn, chảy máu ít hoặc sưng nhẹ sau tiêm là phản ứng bình thường mà hầu hết bệnh nhân đều gặp phải. Những triệu chứng này thường chỉ kéo dài 1–3 ngày và tự hết mà không cần can thiệp đặc biệt. Người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi, vệ sinh sạch vùng hậu môn, tránh rặn mạnh khi đi ngoài, có thể dùng thuốc giảm đau thông thường nếu khó chịu. Tuy nhiên, vẫn có một số biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng hơn, cần được nhận diện sớm và xử lý kịp thời.

• Lở loét hoặc hoại tử niêm mạc trực tràng

Đây là biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, thường do tiêm sai kỹ thuật – thuốc đi vào lớp cơ hoặc mô sâu thay vì lớp niêm mạc. Hậu quả có thể gây loét, đau dữ dội, thậm chí dẫn đến hẹp ống hậu môn nếu không được điều trị đúng cách. Bệnh nhân cần cảnh giác nếu xuất hiện đau tăng dần, ra máu nhiều, sốt hoặc dịch mủ sau tiêm.

• Rò hậu môn

Rò hậu môn sau tiêm xơ là biến chứng rất hiếm, xảy ra khi có nhiễm trùng sâu dẫn đến hình thành đường rò nhỏ từ trong hậu môn ra ngoài da. Biểu hiện có thể là chảy dịch, mủ kéo dài kèm cảm giác đau âm ỉ quanh vùng hậu môn. Trường hợp này cần được khám chuyên khoa và có thể phải điều trị bằng thuốc hoặc can thiệp ngoại khoa tùy mức độ.

• Tắc mạch do tiêm nhầm vào mạch máu

Tắc mạch là biến chứng cực kỳ hiếm nhưng nguy hiểm, xảy ra nếu thuốc xơ được tiêm nhầm vào tĩnh mạch lớn hoặc động mạch quanh vùng hậu môn. Điều này có thể gây viêm tắc mạch, hoại tử mô hoặc đau dữ dội không dứt. Đây là lý do tại sao thủ thuật tiêm xơ bắt buộc phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa có kinh nghiệm, đảm bảo đúng kỹ thuật và an toàn tối đa cho người bệnh.

6. Lưu ý cần biết sau khi tiêm xơ búi trĩ

Trong 24–48 giờ đầu sau tiêm xơ

• Nghỉ ngơi tương đối: Tránh vận động mạnh, không nên đi bộ xa hoặc đứng/ngồi lâu liên tục. Nằm nghiêng hoặc nằm ngửa giúp giảm áp lực lên vùng hậu môn.
• Theo dõi triệu chứng: Cảm giác châm chích, căng tức hoặc hơi rát nhẹ vùng hậu môn là bình thường. Tuy nhiên, nếu đau tăng dần, sốt hoặc chảy dịch bất thường, cần báo ngay cho bác sĩ.
• Vệ sinh nhẹ nhàng: Dùng nước ấm rửa hậu môn sau khi đi vệ sinh, tránh dùng giấy lau mạnh. Có thể sử dụng nước muối sinh lý hoặc dung dịch vệ sinh dịu nhẹ nếu được bác sĩ khuyến cáo.
• Không rặn khi đi cầu: Nếu bị táo bón, cần xử lý ngay bằng cách tăng uống nước, ăn thực phẩm nhuận tràng hoặc dùng thuốc làm mềm phân theo chỉ định.

Chế độ ăn uống sau tiêm xơ

• Tăng cường chất xơ: Ăn nhiều rau xanh (rau lang, mồng tơi, rau dền), trái cây (đu đủ, chuối, lê…), ngũ cốc nguyên cám.
• Uống đủ nước: Tối thiểu 1.5–2 lít nước mỗi ngày để làm mềm phân và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru.
• Hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia và cà phê vì dễ gây kích ứng niêm mạc và làm tái phát triệu chứng.

Thay đổi lối sống để phòng ngừa tái phát

• Tránh ngồi hoặc đứng lâu: Dành thời gian đi lại nhẹ nhàng sau mỗi 30–60 phút nếu phải làm việc văn phòng hoặc đứng tại chỗ lâu.
• Không ngồi bồn cầu quá lâu: Chỉ nên đi vệ sinh khi thật sự cần, không cầm điện thoại hoặc đọc báo quá lâu khi đi cầu.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân béo phì làm tăng áp lực lên vùng hậu môn – trực tràng, dễ làm tái phát trĩ.
• Tập thể dục đều đặn: Ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội để cải thiện tuần hoàn máu vùng hậu môn.

Tuân thủ tái khám và hướng dẫn từ bác sĩ

• Tái khám đúng hẹn: Thường sau 1–2 tuần để bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị và phát hiện sớm biến chứng nếu có.
• Không tự ý dùng thuốc bôi, thuốc đặt hậu môn nếu không được chỉ định vì có thể làm tổn thương vùng vừa tiêm.
• Nếu có chỉ định tiêm thêm đợt 2–3: Cần tuân thủ đúng lịch trình vì tiêm xơ có thể cần làm 2–3 lần mới đạt hiệu quả tối ưu.

Nếu bạn cần giải đáp thêm thông tin về bệnh trĩ, hãy gọi ngay đến hotline miễn phí 1800.1206 để được các chuyên gia hỗ trợ.

Chia sẻ0

Chia sẻ

1. Bị trĩ có nội soi đại tràng được không?

Nội soi đại tràng là thủ thuật đưa một ống mềm (colonoscope) có gắn camera vào qua hậu môn để quan sát bên trong toàn bộ khung đại tràng. Thủ thuật này thường được chỉ định để kiểm tra, chẩn đoán những bệnh lý như: Polyp đại tràng, ung thư đại trực tràng, viêm loét đại tràng, xuất huyết tiêu hóa không rõ nguyên nhân

Trong khi đó, trĩ là tình trạng giãn quá mức của các tĩnh mạch ở ống hậu môn và trực tràng dưới, chủ yếu nằm ở vùng dưới của ống tiêu hóa.

Hai vấn đề này nằm ở hai mức độ can thiệp và vị trí giải phẫu khác nhau. Nội soi đi qua vùng có búi trĩ, nhưng không tác động sâu hoặc can thiệp vào búi trĩ như phẫu thuật. Vì thế, bị bệnh trĩ không phải là chống chỉ định tuyệt đối đối với thủ thuật nội soi đại tràng. Người bệnh bị trĩ, bao gồm cả trĩ nội lẫn trĩ ngoại, vẫn có thể thực hiện nội soi đại tràng an toàn, nếu được đánh giá và chuẩn bị kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa.

2. Các trường hợp cần thận trọng đặc biệt

Mặc dù người bị trĩ nói chung vẫn có thể tiến hành nội soi đại tràng an toàn, tuy nhiên một số trường hợp lâm sàng đặc biệt cần trì hoãn hoặc chống chỉ định tạm thời nội soi để tránh làm nặng hơn tình trạng bệnh, gây đau đớn hoặc biến chứng nghiêm trọng.

Trĩ đang chảy máu nặng:

• Nếu bệnh nhân đang có xuất huyết hậu môn nhiều, đặc biệt là máu tươi thành giọt hoặc tia, cần xác định nguyên nhân chính xác là từ trĩ hay vị trí cao hơn trong đại tràng.
• Trong một số trường hợp, nội soi cần được hoãn tạm thời để kiểm soát ổn định tình trạng chảy máu trước.

Trĩ ngoại đang viêm tấy, sưng đau cấp:

• Khi búi trĩ ngoại đang phù nề, tụ huyết hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, ống soi đi qua vùng hậu môn có thể gây đau dữ dội, nguy cơ chảy máu, hoặc làm vỡ búi trĩ tụ huyết.
• Cần điều trị viêm cấp (thuốc giảm viêm, giảm đau, kháng sinh nếu cần) trước khi tiến hành nội soi.

Bệnh nhân vừa phẫu thuật trĩ hoặc thắt búi trĩ:

• Nội soi trong thời điểm này có thể gây tổn thương mô đang lành, tăng nguy cơ biến chứng.
• Thường bác sĩ sẽ hoãn nội soi từ 4–6 tuần sau phẫu thuật trĩ.

3. Những rủi ro nào có thể gặp nếu nội soi khi đang bị trĩ?

Mặc dù người bị trĩ vẫn có thể nội soi đại tràng, nhưng trên thực tế, thủ thuật này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro nhất định nếu không được đánh giá và chuẩn bị kỹ lưỡng. Việc hiểu rõ những nguy cơ này sẽ giúp bệnh nhân phối hợp tốt hơn với bác sĩ, đồng thời giúp bác sĩ lựa chọn kỹ thuật nội soi phù hợp nhất để giảm thiểu tai biến.

3.1. Nguy cơ chảy máu hậu môn sau nội soi

Ở những bệnh nhân đang có búi trĩ lớn, đặc biệt là trĩ nội độ 3–4 hoặc trĩ ngoại tụ huyết, việc đưa ống nội soi đi qua hậu môn có thể gây cọ xát vào các búi trĩ này, dẫn đến chảy máu sau thủ thuật.

• Đa số trường hợp chảy máu là nhẹ, tự cầm máu.
• Tuy nhiên, ở những người có tình trạng trĩ đang viêm tấy hoặc có rối loạn đông máu (dùng thuốc chống đông, suy gan…), việc chảy máu có thể kéo dài và cần can thiệp.

3.2. Khả năng đau rát hoặc tổn thương thêm vùng trĩ

Khi tiến hành nội soi qua vùng hậu môn bị trĩ, đặc biệt là trĩ đang sưng viêm hoặc sa ra ngoài, bệnh nhân có thể gặp:

• Cảm giác đau rát, căng tức hậu môn kéo dài sau nội soi.
• Trường hợp nặng có thể gây phù nề thêm búi trĩ, dẫn đến sưng đau nhiều hơn.
• Nguy cơ gây nứt kẽ hậu môn kèm theo trĩ, khiến việc đại tiện sau đó trở nên đau đớn.

Mức độ khó chịu sau nội soi ở bệnh nhân trĩ có thể cao hơn so với người bình thường, nhất là khi nội soi không gây mê hoặc bệnh nhân quá căng thẳng, co thắt cơ vòng hậu môn.

Vì vậy, các bác sĩ thường đưa ra lời khuyên:

• Cân nhắc nội soi gây mê nếu bệnh nhân có trĩ ngoại đau nhiều hoặc lo lắng quá mức.
• Không nên thực hiện nội soi khi búi trĩ đang trong giai đoạn cấp (tụ huyết, viêm loét), mà nên trì hoãn đến khi ổn định.

4. Cần chuẩn bị những gì khi bị trĩ mà phải nội soi đại tràng?

4.1. Chuẩn bị đại tràng sạch

Chuẩn bị đại tràng sạch là yếu tố bắt buộc trước nội soi để bác sĩ quan sát rõ toàn bộ niêm mạc ruột già. Tuy nhiên, với bệnh nhân bị trĩ, đặc biệt là trĩ đang đau rát hoặc sa búi trĩ, việc uống thuốc xổ và đi ngoài nhiều lần có thể gây:

• Kích thích hậu môn, tăng đau rát và nguy cơ chảy máu búi trĩ.
• Gây mệt mỏi, mất nước do tiêu chảy kéo dài.

Do đó, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Sử dụng thuốc làm sạch đại tràng loại ít kích ứng hơn, chẳng hạn như PEG (Polyethylene Glycol) liều thấp kết hợp chia nhỏ lần uống.
• Kết hợp ăn chế độ lỏng ít xơ trước 1–2 ngày để giảm nhu cầu đi ngoài nhiều lần.
• Có thể bổ sung thuốc bảo vệ niêm mạc hậu môn hoặc kem bôi trĩ theo hướng dẫn bác sĩ.

4.2. Cách ngăn ngừa tổn thương búi trĩ khi soi

Trong quá trình đưa ống soi qua ống hậu môn, búi trĩ có thể bị cọ sát gây:

• Đau tức vùng hậu môn.
• Sưng to búi trĩ sau nội soi.
• Nguy cơ chảy máu nhẹ sau thủ thuật.

Biện pháp phòng ngừa:

• Sử dụng ống soi mềm có kích thước nhỏ, hạn chế tạo áp lực lên ống hậu môn.
• Bôi chất bôi trơn chuyên dụng dọc theo ống soi và hậu môn để giảm ma sát.
• Điều chỉnh tư thế nội soi (nằm nghiêng trái) để giảm lực lên vùng hậu môn dưới.

Trong một số trường hợp, có thể sử dụng ống soi mềm dẻo (pediatric colonoscope), loại thường dùng cho trẻ nhỏ để hạn chế tổn thương cho bệnh nhân trĩ nặng.

4.3. Dùng thuốc giảm đau, chống viêm trước nội soi

Với trĩ ngoại viêm cấp hoặc bệnh nhân có tiền sử hậu môn tăng nhạy cảm, bác sĩ có thể chỉ định:

• Thuốc bôi trĩ chứa hydrocortisone hoặc lidocain vài ngày trước soi.
• Uống thuốc chống viêm non-steroid (NSAIDs) liều nhẹ nếu không có chống chỉ định.

Nếu bệnh nhân lo lắng quá mức hoặc có cơ địa co thắt hậu môn mạnh thì có thể:

• Dùng thuốc an thần nhẹ trước khi soi.
• Đề xuất nội soi gây mê nhẹ (nội soi không đau) để tăng sự hợp tác và giảm tổn thương không cần thiết.

5. Bị trĩ nên chọn phương pháp nội soi đại tràng nào?

Người bị trĩ khi được chỉ định nội soi đại tràng thường phân vân giữa 2 lựa chọn: nội soi thường (không gây mê) và nội soi không đau (gây mê tĩnh mạch). Mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng, cần cân nhắc kỹ lưỡng theo từng trường hợp cụ thể.

5.1. Nội soi thường

Ưu điểm:

• Không cần gây mê, hạn chế nguy cơ tai biến do thuốc.
• Thời gian hồi phục nhanh, có thể ra về ngay.
• Chi phí thấp hơn nhiều so với nội soi gây mê.

Hạn chế:

• Có thể gây đau rát hậu môn, nhất là khi búi trĩ sưng nề hoặc trĩ hỗn hợp.
• Dễ khiến người bệnh co thắt cơ hậu môn do sợ đau, gây khó khăn cho thao tác đưa ống soi.
• Nếu bệnh nhân không hợp tác tốt, bác sĩ khó quan sát kỹ các đoạn ruột xa.

Nội soi thường chỉ nên thực hiện ở người bị trĩ nhẹ, búi trĩ không sa, không viêm, và người bệnh có khả năng chịu đau tốt.

5.2. Nội soi gây mê

Ưu điểm:

• Không cảm giác đau rát trong và sau nội soi.
• Cơ vòng hậu môn giãn hoàn toàn, giảm nguy cơ tổn thương búi trĩ.
• Giúp bác sĩ quan sát đại tràng chính xác hơn vì người bệnh không co thắt.

Hạn chế:

• Chi phí cao hơn (khoảng 2–4 lần tùy bệnh viện).
• Cần nhịn ăn uống lâu hơn và có thời gian hồi phục sau gây mê.
• Có thể có rủi ro (nhẹ) liên quan đến thuốc mê như buồn nôn, choáng nhẹ.

Lời khuyên:

• Nếu bệnh nhân có trĩ độ 2 trở lên, từng chảy máu hậu môn, hoặc có tiền sử đau rát khi đại tiện, nội soi gây mê là lựa chọn an toàn hơn.
• Nếu bệnh nhân có tình trạng trĩ nhẹ và ổn định, không có triệu chứng, có thể ưu tiên nội soi thường để tiết kiệm chi phí.

6. Người bị trĩ sau khi nội soi đại tràng cần lưu ý gì?

Sau khi thực hiện nội soi, đặc biệt ở những người mắc bệnh trĩ, việc chăm sóc đúng cách tại nhà đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng ngừa biến chứng và giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng. Cụ thể là:

• Theo dõi chảy máu hậu môn nhẹ: Sau nội soi, người bị trĩ có thể gặp chảy máu nhẹ do kích thích cơ học – thường không đáng lo nếu không kéo dài quá 1–2 ngày. Nếu chảy máu nhiều, kéo dài, cần tái khám ngay.
• Chườm lạnh vùng hậu môn nếu có đau rát: Sau thủ thuật, nếu xuất hiện cảm giác đau rát hoặc sưng nề vùng hậu môn, có thể chườm lạnh ngắn 10–15 phút/lần để giảm viêm nhẹ.
• Ăn uống nhẹ, tránh táo bón sau nội soi: Duy trì chế độ ăn mềm, dễ tiêu hóa, uống đủ nước và tăng vận động nhẹ để tránh táo bón – yếu tố làm nặng thêm bệnh trĩ sau thủ thuật.
• Tái khám nếu có dấu hiệu bất thường: Như sốt, đau bụng dữ dội, đi ngoài ra máu nhiều, đau hậu môn tăng dần – đây có thể là dấu hiệu của biến chứng cần xử lý y tế ngay.

Nếu bạn cần giải đáp thêm thông tin về bệnh trĩ hoặc sản phẩm Vein Thái Minh, hãy gọi ngay đến hotline miễn phí 1800.1206 để được các chuyên gia hỗ trợ.

Chia sẻ0

Chia sẻ