Khi được chỉ định phẫu thuật trĩ, ngoài nỗi lo về đau đớn hay chi phí, nhiều người còn băn khoăn không biết mình có phải nằm viện sau mổ hay không. Thời gian nằm viện ảnh hưởng trực tiếp đến việc sắp xếp công việc, sinh hoạt và tâm lý chuẩn bị của bệnh nhân. Vậy yếu tố nào quyết định việc nằm viện, và mỗi phương pháp cắt trĩ sẽ khác nhau ra sao?
Mục lục
Bệnh trĩ khi nào mới cần phẫu thuật?
Phần lớn các trường hợp bệnh trĩ không cần phẫu thuật ngay. Nhiều người chỉ cần thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống giàu chất xơ, uống đủ nước, tránh ngồi lâu và dùng thuốc hỗ trợ (thuốc bôi, thuốc đặt, thuốc uống) là triệu chứng sẽ cải thiện rõ rệt.
Tuy nhiên, phẫu thuật thường được chỉ định khi:
Trĩ độ III – IV
- Trĩ sa hẳn ra ngoài, không tự co vào hoặc phải dùng tay đẩy lên nhưng nhanh chóng sa trở lại.
- Kích thước búi trĩ lớn, gây khó chịu, cản trở sinh hoạt hàng ngày.
Trĩ gây biến chứng
- Chảy máu nhiều, tái phát thường xuyên sẽ có nguy cơ thiếu máu.
- Nghẹt búi trĩ, sưng đau dữ dội.
- Hình thành cục máu đông trong búi trĩ (huyết khối búi trĩ).
Điều trị nội khoa thất bại
- Sau một thời gian điều trị bằng thuốc và thay đổi lối sống mà triệu chứng không cải thiện hoặc bệnh tiến triển nặng hơn.
Hiểu đúng về các phương pháp cắt trĩ hiện nay
Trên thực tế, cắt trĩ không chỉ có một kiểu. Tùy mức độ bệnh, tình trạng sức khỏe và mong muốn của bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn kỹ thuật phù hợp. Việc hiểu rõ từng phương pháp sẽ giúp bạn hình dung được thời gian nằm viện và quá trình hồi phục.
1. Cắt trĩ truyền thống (Milligan-Morgan, Ferguson)
Đây là phương pháp kinh điển, bác sĩ sẽ cắt bỏ trực tiếp búi trĩ và khâu đóng (Ferguson) hoặc để hở (Milligan-Morgan).
- Ưu điểm: xử lý triệt để búi trĩ lớn, trĩ độ III-IV, ít tái phát.
- Nhược điểm: đau sau mổ nhiều hơn so với kỹ thuật mới, cần thời gian hồi phục lâu hơn.
2. Cắt trĩ bằng laser
Sử dụng tia laser để cắt và đồng thời cầm máu búi trĩ.
- Ưu điểm: vết cắt gọn, ít chảy máu, giảm đau tốt hơn so với truyền thống.
- Nhược điểm: chi phí cao hơn, hiệu quả lâu dài phụ thuộc tay nghề và chỉ định đúng.
3. Cắt trĩ Longo (Stapled hemorrhoidopexy)
Bác sĩ dùng máy khâu vòng (stapler) để cắt bỏ phần niêm mạc sa và kéo búi trĩ trở lại vị trí bình thường.
- Ưu điểm: ít đau hơn vì thao tác ở vùng ít dây thần kinh cảm giác; thời gian hồi phục nhanh.
- Nhược điểm: chi phí cao; không phù hợp cho trĩ ngoại to hoặc búi trĩ huyết khối.
4. Các thủ thuật xâm lấn tối thiểu
Gồm thắt búi trĩ bằng vòng cao su, chích xơ, đốt nhiệt hồng ngoại, hoặc thắt động mạch trĩ qua siêu âm Doppler (THD/DGHAL).
- Ưu điểm: thủ thuật nhanh, hầu như không đau hoặc đau nhẹ, gần như không cần nghỉ dưỡng dài.
- Nhược điểm: chỉ áp dụng cho trĩ độ I-II hoặc một số trường hợp độ III, không xử lý được búi trĩ quá lớn.
Cắt trĩ có cần nằm viện không?
Đây là câu hỏi mà gần như bệnh nhân nào trước khi phẫu thuật trĩ cũng lo lắng. Ai cũng muốn về nhà sớm để được nghỉ ngơi thoải mái, nhưng cũng sợ “ra viện sớm quá” thì nguy hiểm.
Thực tế, phần lớn ca cắt trĩ hiện nay không cần nằm viện qua đêm. Nhờ các kỹ thuật ít xâm lấn và kiểm soát đau tốt, nhiều người sáng vào viện phẫu thuật, chiều hoặc tối cùng ngày đã có thể về nhà.
Điều này thường áp dụng với những trường hợp: sức khỏe tổng thể tốt, trĩ ở mức độ vừa phải, ca mổ thuận lợi, không chảy máu nhiều và sau mổ đi lại, ăn uống bình thường. Ví dụ, nếu bạn mổ bằng laser hoặc Longo, không có bệnh nền nặng, thì khả năng cao chỉ cần nằm viện vài tiếng để theo dõi rồi về luôn.
Ngược lại, bác sĩ sẽ chỉ định ở lại nếu:
- Trĩ quá nặng, phải cắt nhiều búi lớn hoặc phẫu thuật phức tạp.
- Bị mất máu đáng kể trong lúc mổ.
- Có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường khó kiểm soát, hô hấp yếu… cần theo dõi chặt hơn.
- Sau mổ đau quá mức, chảy máu nhiều, bí tiểu hoặc có dấu hiệu bất thường khác.
Ngoài chuyện giảm chi phí, về nhà sớm giúp bạn phục hồi thoải mái hơn trong môi trường quen thuộc, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện và bạn cũng chủ động hơn trong sinh hoạt. Chỉ cần tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc, ngâm rửa hậu môn, ăn uống đủ chất xơ và báo ngay cho bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường, bạn hoàn toàn yên tâm.
Quy trình trước – trong – sau khi cắt trĩ và chuyện nằm viện
1. Trước khi mổ
Khám và làm xét nghiệm
Trước tiên, bác sĩ sẽ khám để xác định bạn bị trĩ loại nào, mức độ ra sao, có viêm nhiễm hay không. Sau đó, bạn sẽ được làm vài xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, kiểm tra tim, phổi… để chắc rằng sức khỏe đủ điều kiện mổ.
Nếu mọi thứ ổn, bạn thường chỉ cần mổ trong ngày và về luôn. Nhưng nếu có bệnh nền hoặc chỉ số bất thường, bác sĩ có thể đề nghị bạn nằm viện để theo dõi.
Chuẩn bị tâm lý và đồ đạc
Bác sĩ (hoặc điều dưỡng) sẽ giải thích quy trình mổ, những gì sẽ cảm nhận sau mổ và thời gian hồi phục. Bạn nên chuẩn bị tinh thần, sắp xếp công việc và nếu có khả năng nằm viện thì mang theo quần áo rộng, đồ vệ sinh cá nhân, giấy tờ bảo hiểm.
2. Trong lúc mổ
Thời gian mổ
Tùy cách mổ, thời gian có thể từ 15 phút (laser, thủ thuật nhẹ) đến khoảng 1 tiếng (cắt trĩ truyền thống). Phương pháp càng ít xâm lấn thì càng nhanh và khả năng về trong ngày càng cao.
Gây tê hay gây mê
- Gây tê tại chỗ hoặc tê tủy sống: tỉnh nhanh, thường về được sớm.
- Gây mê toàn thân: cần theo dõi lâu hơn, có khi phải ở lại qua đêm.
3. Sau khi mổ
Theo dõi ban đầu
Sau mổ, bạn sẽ nằm phòng hồi sức một thời gian để bác sĩ kiểm tra mức độ đau, tình trạng vết mổ, xem có chảy máu hay sưng nhiều không. Nếu mọi thứ ổn, bạn có thể về trong vài giờ.
Khi nào được về nhà?
- Bạn đã tỉnh táo, không chóng mặt hay buồn nôn.
- Vết mổ ổn, không chảy máu nhiều.
- Đi tiểu được, đau ở mức chịu được và kiểm soát bằng thuốc uống.
Hướng dẫn chăm sóc tại nhà
- Vệ sinh nhẹ nhàng vùng hậu môn bằng nước ấm, giữ khô ráo.
- Ăn nhiều rau xanh, uống nhiều nước để tránh táo bón.
- Uống thuốc đúng chỉ định.
- Nếu thấy chảy máu nhiều, sốt, hoặc đau tăng bất thường, quay lại bệnh viện ngay.
Như vậy việc cắt trĩ có phải nằm viện hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng bệnh, phương pháp phẫu thuật và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Mỗi trường hợp sẽ có chỉ định riêng, vì vậy tốt nhất bạn nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ để được tư vấn phương án an toàn và thuận tiện nhất cho mình.
