Bệnh trĩ thường gặp ở độ tuổi nào? Người trẻ có dễ mắc không?

Bệnh trĩ không còn là nỗi lo riêng của người lớn tuổi. Thực tế, nhiều người trẻ đang âm thầm chịu đựng các triệu chứng trĩ mà không biết mình đã mắc bệnh. Vậy bệnh trĩ thường gặp ở độ tuổi nào? Và vì sao người trẻ ngày nay lại dễ mắc hơn? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây.

1. Độ tuổi thường gặp phải bệnh trĩ

Bệnh trĩ (hemorrhoids) là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng bị giãn quá mức và phình to, gây đau rát, ngứa, chảy máu và có thể sa ra ngoài hậu môn. Đây là bệnh lý rất phổ biến, có thể gặp ở cả nam và nữ, từ trẻ nhỏ đến người già, nhưng tỷ lệ mắc bệnh có sự khác biệt rõ rệt giữa các nhóm tuổi.

Theo thống kê từ các nghiên cứu y khoa và số liệu lâm sàng:

• Người trong độ tuổi từ 30 đến 50 tuổi là nhóm có nguy cơ mắc bệnh trĩ cao nhất.
• Đây là giai đoạn mà cơ thể bắt đầu có dấu hiệu suy yếu mô liên kết, đồng thời người bệnh dễ có lối sống ít vận động, ăn uống không lành mạnh, công việc căng thẳng và táo bón kéo dài là những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây bệnh trĩ.
• Phụ nữ trong giai đoạn mang thai và sau sinh cũng thường xuyên bị trĩ do áp lực từ thai nhi và thay đổi nội tiết tố gây ảnh hưởng đến tĩnh mạch vùng chậu.

2. Người trẻ tuổi có mắc bệnh trĩ không?

Câu trả lời là: Có và ngày càng nhiều

Trái với suy nghĩ của nhiều người rằng trĩ là “bệnh của tuổi già”, hiện nay bệnh trĩ đang có xu hướng trẻ hóa rõ rệt.

Tình hình ở người trẻ (18-30 tuổi):

• Ghi nhận từ các phòng khám hậu môn – trực tràng cho thấy tỷ lệ người dưới 30 tuổi mắc bệnh trĩ đang tăng nhanh trong những năm gần đây.
• Nhiều trường hợp bệnh nhân mới 18-25 tuổi đã bị trĩ nội độ 2 – 3, thậm chí trĩ hỗn hợp có biến chứng.

Nguyên nhân chính:

• Ngồi lâu, ít vận động (dân văn phòng, sinh viên, lập trình viên…).
• Dùng điện thoại lâu khi đi vệ sinh – kéo dài thời gian rặn.
• Ăn uống thiếu chất xơ, nhiều đồ cay nóng, uống ít nước.
• Lạm dụng rượu bia, thức khuya, stress học tập/công việc gây táo bón mãn tính.
• Thói quen nhịn đi đại tiện hoặc rặn mạnh khi táo bón.

Đáng lưu ý: Do chủ quan hoặc ngại ngùng, người trẻ thường đến khám khi bệnh đã ở mức trung bình – nặng, khiến việc điều trị phức tạp hơn.

3. Dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh trĩ

Mặc dù bệnh trĩ thường được xem là vấn đề “tuổi trung niên”, nhưng ngày nay rất nhiều người trẻ đã và đang đối mặt với căn bệnh này mà không nhận ra. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo có thể giúp can thiệp kịp thời và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

3.1. Biểu hiện ban đầu thường gặp

• Ngứa, khó chịu vùng hậu môn
• Đau rát khi đi vệ sinh
• Chảy máu hậu môn khi đi cầu
• Cảm giác nặng, cộm, hoặc có khối nhỏ lòi ra khi rặn

Người bệnh thường có cảm giác đi cầu không hết, phải rặn nhiều – điều này càng làm tổn thương tĩnh mạch vùng hậu môn.

Phát hiện sớm các triệu chứng kể trên sẽ giúp việc điều trị trở nên đơn giản hơn, ít xâm lấn, hạn chế nguy cơ phải can thiệp ngoại khoa. Người trẻ thường chủ quan, nhưng nếu để bệnh tiến triển nặng, việc điều trị sẽ phức tạp và tốn kém hơn nhiều.

3.2. Khi nào nên đi khám chuyên khoa?

Nhiều người trẻ khi thấy triệu chứng ban đầu thường cố tự điều trị bằng các biện pháp dân gian hoặc mua thuốc bôi không kê đơn. Tuy nhiên, nếu bệnh không được chẩn đoán và kiểm soát đúng cách, có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Hãy chủ động thăm khám chuyên khoa tiêu hóa – hậu môn trực tràng khi gặp các tình huống sau:

• Triệu chứng nặng hoặc kéo dài trên 1 tuần
• Chảy máu nhiều, búi trĩ sa ra ngoài lớn, đau rát kéo dài
• Tự điều trị nhưng không hiệu quả:
• Nghẹt búi trĩ, nhiễm trùng hậu môn…

4. Người trẻ cần làm gì để phòng và kiểm soát bệnh trĩ?

Dù bệnh trĩ đang ngày càng phổ biến ở người trẻ tuổi, việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh hoàn toàn khả thi nếu có lối sống lành mạnh và cách chăm sóc đúng đắn. Dưới đây là những biện pháp quan trọng mà mọi người nên thực hiện:

4.1. Thay đổi lối sống – Yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất

Tăng cường vận động thể chất:

Ngồi lâu là một trong những nguyên nhân phổ biến gây áp lực lên vùng hậu môn – trực tràng, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ. Vì vậy, hãy cố gắng:

• Tránh ngồi liên tục quá 1 tiếng đồng hồ, nhất là với người làm văn phòng.
• Thực hiện các động tác giãn cơ nhẹ nhàng hoặc đi lại vài phút sau mỗi giờ làm việc.
• Ưu tiên các hoạt động như đi bộ, yoga, bơi lội để thúc đẩy tuần hoàn máu và giảm nguy cơ táo bón.

Xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ và nước:

• Bổ sung rau xanh, trái cây tươi, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt trong bữa ăn hằng ngày.
• Uống đủ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày để giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.
• Tránh thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia và cà phê – vốn có thể gây kích thích và làm táo bón nặng hơn.

Tập thói quen đi vệ sinh đúng cách:

• Đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu, không nên nhịn lâu.
• Tạo thói quen đi vào một khung giờ cố định mỗi ngày, lý tưởng nhất là vào buổi sáng.
• Tuyệt đối không rặn mạnh, không ngồi lâu khi đi vệ sinh vì điều này làm tăng áp lực lên tĩnh mạch vùng hậu môn.

4.2. Cải thiện tình trạng táo bón – Gốc rễ của bệnh trĩ

Bổ sung chất xơ hòa tan và probiotic:

• Chất xơ hòa tan có trong các loại hạt, yến mạch, chuối, rau củ giúp làm mềm phân và cải thiện nhu động ruột.
• Probiotic từ sữa chua, kim chi hoặc men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

Một số mẹo dân gian đơn giản, an toàn có thể áp dụng:

• Nước rau diếp cá: có tính mát, hỗ trợ thanh nhiệt, giải độc và làm mềm phân.
• Khoai lang luộc: chứa nhiều chất xơ và chất nhầy có tác dụng nhuận tràng tự nhiên.
• Mật ong pha nước ấm buổi sáng: kích thích nhu động ruột, giúp đi ngoài dễ dàng hơn.

Lưu ý, những mẹo dân gian này có thể hữu ích ở mức độ hỗ trợ, không thay thế hoàn toàn vai trò của dinh dưỡng khoa học hay điều trị y tế khi bệnh đã nặng.